Herken een beroerte! Oorzaken, symptomen, gevolgen en behandeling

Beroertes kunnen verschillende oorzaken hebben maar de gevolgen kunnen in alle gevallen zeer ernstig en blijvend zijn. Het is zelfs een van de belangrijkste doodsoorzaken in België. De symptomen van een beroerte zo snel mogelijk herkennen is daarom essentieel voor een effectieve behandeling. Dit blogartikel geeft een overzicht van de soorten, symptomen en gevolgen van een CVA.

Beroerte oorzaken

Trombose

Een trombose beroerte ontstaat wanneer er zich in de hersenen een bloedklonter ontwikkelt. Dit kan komen doordat vetten en kalk zich opstapelen tegen de wand van een slagader. Wanneer het bloedstolsel de ader afsluit, leidt dit tot een verminderde toevoer in de hersenweefsels waardoor delen van het weefsel kunnen afsterven.  

Embolie

Een embolie CVA komt net als een trombose door een bloedklonter. Het verschil is dat bij een embolie deze bloedklonter zich elders in het lichaam zal ontwikkelen. Na een tijd komt de bloedklonter los waardoor het naar een andere plaats wordt gebracht door de bloedstroom. De bloedklonter zal op een gegeven moment vast komen te zitten in een nauwere vertakking van een slagader in de hersenen. Hierdoor sluit het een hersendeel af, wat voor blijvende schade kan zorgen.

Hersenbloeding

Een hemorragische beroerte of een hersenbloeding ontstaat wanneer er een bloeding in de hersenen plaatsvindt. Deze bloeding kan komen door een geknapte ader, maar de bloeding kan ook tussen de hersenen en de schedel ontstaan. Hersenbloedingen zijn voornamelijk gevaarlijk door de druk die op het hersenweefsel komt te staan door het bloed. De symptomen en voortekenen van een hersenbloeding zijn nagenoeg hetzelfde als die van een beroerte door een hersentrombose of embolie.

TIA

Een TIA of een transiënte ischemische aanval komt voor wanneer de bloedvoorziening in de hersenen tijdelijk wordt afgesloten.  Het is eigenlijk een lichte beroerte. Ook hier is er sprake van een bloedklonter maar deze lost terug op waardoor de symptomen weer verdwijnen. Een TIA is eigenlijk een soort waarschuwing voor een echte beroerte. Wanneer je denkt een TIA te hebben gehad, raadpleeg je dus ook best even de huisarts.

Beroerte symptomen

Er zijn drie voortekenen die zeer duidelijk op een beroerte wijzen, namelijk: een scheve mond, verminderde mobiliteit in een arm of een been en spraakproblemen. Deze worden gekenmerkt door de FAST-test.

• Face: Vraag de patiënt te glimlachen. Hangt er 1 mondhoek naar beneden? Dan zou het een beroerte kunnen zijn.
• Arm: Laat de patiënt beide armen naar voren uitsteken. Gaan ze tegelijk omhoog of niet? Indien niet, zou het om een beroerte kunnen gaan. 
• Speech: Laat de patiënt spreken. Heeft de persoon moeite met spreken of begrijpt hij/zij jou niet? Ook dit is een symptoom van een beroerte.
• Time: Check hoelang deze symptomen al gaande zijn en contacteer zo snel mogelijk 112, tijd is essentieel in het geval van een beroerte.

Andere voortekenen van een herseninfarct zijn:

• Verlies van kracht in gezicht, arm of been
• Gevoelsstoornissen in gezicht, arm of been
• Moeite met het spreken of met het begrijpen van anderen
• Wazig zicht of blindheid
• Duizeligheid of evenwichtsproblemen
• Moeite met het lopen
• Ernstige hoofdpijn

Wanneer je vermoedt dat jij of iemand in je buurt een CVA of een TIA heeft, schakel je best altijd medische hulp in. Doe indien mogelijk de FAST-test en bel 112. Op die manier kan je ernstige hersenschade en misschien zelfs een sterfgeval voorkomen.

Beroerte gevolgen

Een herseninfarct of hersenbloeding kan zeer ernstige gevolgen hebben en daardoor ook een grote impact hebben op het dagelijkse leven. De gevolgen hangen uiteraard zeer sterk samen met het getroffen hersendeel en zullen dus individueel afhankelijk zijn. Het herstel na een beroerte kan daardoor een lange weg zijn. Om de gevolgen van een CVA te schetsen, worden ze opgedeeld in 3 categorieën: lichamelijke/fysieke gevolgen, emotionele en gedragsmatige gevolgen en cognitieve gevolgen. 

Lichamelijke/fysieke gevolgen

Een beroerte kan spierzwakte en verlamming tot gevolg hebben. Afhankelijk van de lokalisatie van de bloedklonter kan dit een halfzijdige of volledige verlamming van het lichaam zijn. De spierzwakte of verlamming kan zowel in de armen, de benen, het gezicht, de borst of de voeten aanwezig zijn. Daarnaast kunnen ook de volgende verschijnselen voorkomen:

• Afname van het evenwicht
• Moeite met wandelen
• Afname van de fijne motorische vaardigheden en de ruimtelijke informatieverwerking
• Verminderde coördinatie
• Spiervermoeidheid en spierslapte
• Incontinentie
• Epilepsie
• Hoofdpijn

Emotionele gevolgen

Door de impact die een cerebrovasculair accident op de dagelijkse activiteiten kan hebben, hebben patiënten die ermee moeten leven vaak last van depressies. Daarnaast kan een beroerte ook bepaalde veranderingen in de persoonlijkheid van de patiënt tot gevolg hebben. Voorbeelden hiervan zijn:

• Ongeduldiger zijn en sneller geïrriteerd raken
• Teruggetrokken en introverter worden
• Minder controle hebben over het gedrag, impulsief zijn
• Agressie vertonen, zowel verbaal als fysiek
• Ongeïnteresseerd zijn
• Meer stress en woede vertonen

Cognitieve gevolgen

Cognitieve gevolgen van een beroerte hebben betrekking op het denkvermogen van de hersenen. Een CVA kan als gevolg hebben dat de cognitie verminderd is. Dit kan zich in de volgende symptomen en aandoeningen uiten:

• Trager denken
• Een minder sterk geheugen
• Afasie: taalproblemen
• Apraxie: moeite hebben met complexe handelingen
• Agnosie: afwezige herkenning van objecten/personen

Beroerte behandeling

Acute behandeling

In eerste instantie zal er, afhankelijk van hoelang geleden het CVA is gebeurd, een medicamenteuze behandeling gestart worden. Indien het herseninfarct door een hersenbloeding is veroorzaakt, is het soms nodig om de druk op de hersenen te verlagen. Dit moet in bepaalde gevallen via een operatieve ingreep gebeuren. Wanneer de beroerte door een trombose of een embolie komt, zal er medicatie moeten worden toegediend die de bloedklonters oplost. Bij bepaalde patiënten moet er ook hier een heelkundige ingreep worden uitgevoerd om de vernauwde aders te openen. 

Secundaire preventieve behandeling

Wanneer je een CVA hebt gehad, is het belangrijk om een behandelplan op te stellen samen met je huisarts of specialist. Deze behandeling dient als preventieve maatregel om nieuwe beroertes te voorkomen. In de meeste gevallen moet de patiënt levenslang geneesmiddelen innemen die voorkomen dat de bloedplaatjes samenkleven. Een voorbeeld hiervan is Aspirine. Aspirine haalt zijn werkzaamheid uit acetylsalicylzuur en zorgt ervoor dat de bloedplaatjes niet meer samen kunnen klonteren. Naast geneesmiddelen die de klontering van de bloedplaatjes belemmeren, worden er ook vaak bloedverdunners voorgeschreven. Deze verhinderen de bloedstolling waardoor het bloed dunner zal worden. Dit vermindert de kans op bloedklonters maar verhoogt de kans op bloedingen. Zelfmedicatie na een beroerte is in elk geval afgeraden. Behandelingen moeten met je arts besproken worden en de aanwijzingen die de huisarts geeft, moeten strikt gevolgd worden.