Blaasontsteking: Alles wat je moet weten

Symptomen van een blaasontsteking 

Het is dus niet zo prettig om een blaasontsteking te hebben. Veel mensen denken dat een blaasontsteking altijd te merken is aan pijn bij het plassen. Er zijn echter ook andere symptomen die kunnen optreden bij een blaasontsteking. Tekenen en symptomen van blaasontsteking zijn onder andere:

• Een sterke, aanhoudende aandrang om te plassen
• Een branderig gevoel bij het plassen
• Het passeren van frequente, kleine hoeveelheden urine
• Bloed in de urine (hematurie)
• Het passeren van bewolkte of sterk ruikende urine
• Bekkenklachten
• Een gevoel van druk in de onderbuik
• Laagwaardige koorts

Wanneer een dokter contacteren

Roep onmiddellijk medische hulp in wanneer je last hebt van kenmerken en symptomen die vaak voorkomen bij een nierinfectie. Dit zijn ook wel de volgende kenmerken:

• Rug- of zijpijn
• Koorts en koude rillingen
• Misselijkheid en braken

Als je vaak moet plassen en als dit zeer veel pijn doet of als je bloed in je urine ziet, bel dan uw arts. Als bij je in het verleden een blaasontsteking is vastgesteld en je klachten krijgt die duiden op een blaasontsteking bel dan ook je arts. Bel ook je arts als de blaasontstekingssymptomen terugkomen na een antibioticakuur. Mogelijk heb je dan een ander soort medicatie nodig. Als jouw kind overdag een ongelukje krijgt met het plassen, bel dan uw kinderarts. Bij gezonde mannen is een blaasontsteking zeldzaam en moet je arts dit onderzoeken.

Oorzaken van een blaasontsteking

Het urinewegsysteem omvat de nieren, urineleiders, blaas en plasbuis. Allemaal spelen ze een rol bij het verwijderen van afval uit het lichaam. De nieren, een paar boonvormige organen aan de achterkant van uw bovenbuik, filteren afval uit het bloed en regelen de concentraties van veel stoffen. De urinebuisjes, zogenaamde urineleiders, voeren de urine van de nieren naar de blaas waar het wordt opgeslagen tot de urine het lichaam verlaat via de plasbuis.

Bacteriële blaasontsteking

Blaasontstekingen ontstaan meestal wanneer bacteriën buiten het lichaam via de plasbuis de urinewegen binnendringen en zich beginnen te vermenigvuldigen. De meeste gevallen van blaasontsteking worden veroorzaakt door een soort Escherichia coli (E. coli) bacterie. Bacteriële blaasontstekingen kunnen bij vrouwen optreden als gevolg van geslachtsgemeenschap, maar ook seksueel inactieve meisjes en vrouwen kunnen gevoelig zijn voor infecties van de lagere urinewegen omdat het vrouwelijke genitale gebied vaak bacteriën herbergt die blaasontsteking kunnen veroorzaken.

Niet-besmettelijke blaasontsteking

Hoewel bacteriële infecties de meest voorkomende oorzaak van blaasontsteking zijn, kunnen ook een aantal niet-besmettelijke factoren ervoor zorgen dat de blaas ontstoken raakt.

Enkele voorbeelden zijn:

• Interstitiële blaasontsteking. De oorzaak van deze chronische blaasontsteking, ook wel pijnlijk blaassyndroom genoemd, is onduidelijk. De meeste gevallen worden bij vrouwen gediagnosticeerd. De aandoening kan moeilijk te diagnosticeren en te behandelen zijn.
• Blaasontsteking door medicatie. Bepaalde medicijnen, met name de chemotherapiemedicijnen cyclofosfamide en ifosfamide, kunnen een ontsteking van de blaas veroorzaken als de afgebroken bestanddelen van de medicijnen het lichaam verlaten.
• Stralingscystitis. Bestralingsbehandeling van het bekkengebied kan ontstekingsverschijnselen in het blaasweefsel veroorzaken.
• Blaasontsteking van een vreemd lichaam. Langdurig gebruik van een katheter kan je vatbaar maken voor bacteriële infecties en weefselschade, die beide tot ontstekingen kunnen leiden.
• Chemische blaasontsteking. Sommige mensen kunnen overgevoelig zijn voor chemische stoffen in bepaalde producten, zoals een bruisbad, vrouwelijke hygiënesprays of spermicide-gelei en kunnen een allergische reactie in de blaas ontwikkelen die een ontsteking kan veroorzaken.
• Cystitis geassocieerd met andere aandoeningen. Blaasontsteking kan soms optreden als een complicatie van andere aandoeningen, zoals diabetes, nierstenen, een vergrote prostaat of ruggenmergletsel.

Risicofactoren voor een blaasontsteking 

Sommige mensen hebben meer kans dan anderen om blaasontstekingen of terugkerende urineweginfecties te ontwikkelen. Vrouwen zijn zo een groep. Een belangrijke reden is de lichamelijke anatomie. Vrouwen hebben een kortere plasbuis, waardoor de afstand die bacteriën moeten afleggen om de blaas te bereiken, afneemt.

Vrouwen met het grootste risico op urineweginfecties en blaasontstekingen zij vrouwen die:

• Seksueel actief zijn: Seksuele gemeenschap kan ertoe leiden dat bacteriën in de plasbuis worden geduwd.
• Bepaalde soorten anticonceptie gebruiken: Vrouwen die de pil gebruiken, lopen een verhoogd risico op een blaasontsteking. Membranen met zaaddodende middelen verhogen het risico nog verder.
• Zwanger zijn: Hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap kunnen de kans op een blaasontsteking vergroten.
• De menopauze hebben meegemaakt: Veranderde hormoonspiegels bij postmenopauzale vrouwen worden vaak in verband gebracht met blaasontstekingen. De kans op een blaasontsteking is dan ook groot.

Andere risicofactoren bij zowel mannen als vrouwen zijn:

• Interferentie met de urinestroom: Dit kan zich voordoen bij aandoeningen zoals een steen in de blaas of bij een vergrote prostaat.
• Veranderingen in het immuunsysteem: Dit kan voorkomen bij bepaalde aandoeningen zoals diabetes, hiv-infectie en kankerbehandeling. Een zwak immuunsysteem verhoogt het risico op bacteriële en in sommige gevallen  blaasontstekingen.
• Langdurig gebruik van blaaskatheters: Deze buisjes kunnen nodig zijn bij mensen met een chronische ziekte of bij oudere volwassenen. Langdurig gebruik kan leiden tot een verhoogde kwetsbaarheid voor bacteriële infecties en schade aan het blaasweefsel.

Complicaties bij een blaasontsteking 

Bij een snelle en goede behandeling leiden blaasontstekingen zelden tot complicaties, maar als ze onbehandeld blijven, kunnen ze iets ernstiger worden.

Complicaties die kunnen voorkomen zijn:

• Nierinfectie. Een onbehandelde blaasontsteking kan leiden tot een nierinfectie, ook wel pyelonefritis genaamd. De besmettingen van de nieren kunnen uw nieren permanent beschadigen. Jonge kinderen en de oudere volwassenen hebben het grootste risico van nierschade van blaasbesmettingen omdat hun symptomen vaak met andere ziektes worden verward.
• Bloed in de urine. Bij blaasontsteking kan het zijn dat je bloedcellen in de urine hebt die alleen met een microscoop (microscopische hematurie) te zien zijn en die meestal met de behandeling worden opgelost.

Als er na de behandeling nog bloedcellen overblijven, kan je arts een specialist aanbevelen om de oorzaak vast te stellen. Bloed in de urine dat je kunt zien (bruto hematurie) is zeldzaam bij een bacteriële blaasontsteking, echter komt het vaker voor bij een chemotherapie- of bestraling geïnduceerde blaasontsteking.

Het voorkomen van een blaasontsteking 

Veenbessensap of tabletten met proanthocyanidine worden vaak aanbevolen om het risico op terugkerende blaasontstekingen bij sommige vrouwen te helpen verminderen. Recente studies suggereren echter dat het minder effectief is dan eerder werd gedacht. Sommige kleinere studies toonden een klein voordeel aan, maar grotere studies vonden geen significant voordeel.

Vermijd cranberrysap als remedie voor thuisgebruik als je de bloedverdunnende medicatie warfarine (Coumadine) neemt. Mogelijke interacties tussen cranberrysap en warfarine kunnen leiden tot bloedingen. Hoewel deze preventieve zelfzorgmaatregelen niet goed bestudeerd zijn, raden artsen soms het volgende aan voor herhaalde blaasontstekingen:

• Drink veel vloeistoffen, vooral water. Het drinken van veel vocht is vooral belangrijk als je chemotherapie of bestralingstherapie krijgt.
• Vaak plassen. Als je de drang voelt om te plassen, ga dan naar het toilet.
• Veeg goed af na het gebruik van het toilet. Dit voorkomt dat bacteriën in het anale gebied zich verspreiden naar de vagina en plasbuis.
• Neem een douche in plaats van een bad. Als je gevoelig bent voor infecties, kan het douchen in plaats van het bad helpen voorkomen dat de slechte stoffen zich verspreiden naar de vagina en de plasbuis.
• Was de huid voorzichtig rond de vagina en anus. Doe dit dagelijks, maar gebruik geen harde zepen en was niet te krachtig. De huid rond deze plekken kan geïrriteerd raken.
• Leeg uw blaas zo snel mogelijk na de geslachtsgemeenschap. Drink een vol glas water om bacteriën weg te spoelen.
• Vermijd het gebruik van deodorantsprays of vrouwelijke producten in de genitale zone. Deze producten kunnen de plasbuis en blaas irriteren.