Wat is collageen en waar is het goed voor?

Wat is collageen?

Collageen het meest voorkomende structurele eiwit in dieren. Een structureel eiwit wil zeggen dat de stof de structuur van je cellen en weefsels vormgeeft. Er bestaan 28 soorten collageen, maar 90% van het collageen in je lichaam is collageen type I.

De stof bestaat voornamelijk uit de aminozuren glycine, proline en hydroxyproline. Deze drie aminozuren vormen drie ketens die samen de zogenaamde triple-helix-structuur vormen die kenmerkend is voor collageen.

Collageen vind je terug in bindweefsel, huid, pezen, beenderen en kraakbeen. Het zorgt voor structurele ondersteuning voor weefsels en speelt een belangrijke rol in de volgende processen:

• Herstel van weefsels
• Afweersysteem
• Cel-cel communicatie
• Celmigratie
• Weefselonderhoud

In het bindweefsel zitten cellen die men fibroblasten noemt. Deze cellen produceren collageen aan de lopende band. Naarmate je ouder wordt, gaan de fibroblasten minder en onregelmatiger collageen produceren.

Waar wordt collageen voor gebruikt?

Je lichaam produceert zelf collageen, maar je kan het ook opnemen via supplementen of voedsel zoals kippen- en vissenhuid. In huidverzorgingsproducten zoals crèmes zit soms collageen om veroudering tegen te gaan, de huid te hydrateren en gewrichtspijn aan te pakken.In de medische sector wordt collageen ook gebruikt om wonden, brandwonden en zweren te behandelen.

Waardoor maakt je lichaam minder collageen aan?

Een vertraagde collageenproductie is een natuurlijk en onvermijdelijk gevolg van ouder worden. Het collageen raakt gefragmenteerd en wordt onregelmatig verspreid. Dit leidt tot rimpels en losse, droge huid. Daarnaast neemt het collageen in je botten ook af, waardoor deze brozer worden.

Naast het ouder worden, zijn er ook enkele factoren die een verminderde collageenproductie kunnen versnellen. Zo is roken een oorzaak van sneller rimpels en verouderde huid te krijgen. Alcohol is een tweede boosdoener als het gaat over huidveroudering en afnemende huid-herstelmechanismes.

Verder zouden toegevoegde suikers en bewerkte voedingsmiddelen glycatie in gang zetten. Dit is een proces dat ervoor zorgt dat collageenproductie vermindert en collageen minder goed kan werken. Ten slotte zal blootstelling aan de zon ook het collageen in je huid verminderen.

Bronnen van collageen

Alle dieren bevatten collageen en je vindt het voornamelijk terug in de huid en gewrichten. Voorbeelden van voeding die rijk is aan collageen:

• Botten, huid, ligamenten van dieren, zoals kippenhuid en varkensknokkel
• Bepaalde soorten zeedieren, zoals vissenhuid en kwallen
• Producten vervaardigd uit dierenbotten en ligamenten, zoals bouillon getrokken van botten

Je kan ook indirect je collageenproductie draaiende houden door voldoende eiwitrijke voedingsmiddelen te eten zoals gevogelte, vis, bonen en eieren. Zo krijgt je lichaam alle nodige aminozuren binnen om collageen aan te maken.

Naast de bouwstenen (de aminozuren) heeft je lichaam ook andere stoffen nodig voor de collageenproductie. Vitamine C is noodzakelijk voor de collageensynthese, dus voeding zoals citrusvruchten, pepers, groenten en bessen kunnen hierbij helpen. Bovendien zijn plantaardige componenten algemeen goed voor je huid omdat ze ontstekingen en collageenafbraak tegengaan.

Wat met collageensupplementen?

Er bestaat bewijs dat collageensupplementen voordelig kunnen zijn voor de gezondheid. Je huid kan er in de eerste plaats baat bij hebben, wat collageen zorgt ervoor dat je huid stevig en gezond blijft. De supplementen kunnen de elasticiteit bevorderen en het ontstaan van rimpels en fijne lijntjes verminderen. Daarnaast kunnen collageensupplementen ook je de stevigheid van je botten verbeteren en het risico op osteoporose verminderen.

Je vraagt je misschien af of collageensupplementen innemen ook gevaarlijk kan zijn. Zoals je wel weet, kan alles vergif zijn in een bepaalde dosis. Collageensupplementen worden over het algemeen veilig geacht, maar ze worden vaak wel met andere stoffen zoals kruiden en vitaminen gecombineerd. Deze kunnen dan weer wel reageren met medicatie die je al neemt of zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen. Collageen is dus op zichzelf niet snel gevaarlijk, maar lees altijd goed de labels van wat je inneemt of vraag advies aan je dokter.

Collageen is dus een belangrijke stof voor de werking van je lichaam. Het houdt je huid mooi en gezond, maar ook je botten hebben collageen nodig. Je maakt zelf collageen aan, maar dit proces vertraagt bij het ouder worden. Je kan dan supplementen nemen of collageenrijk voedsel eten.