Chronisch obstructief longlijden
Chronisch obstructief longlijden (COPD) is een chronische ontsteking van de luchtwegen die gepaard gaat met een vernauwing van de luchtwegen. De aandoening ontstaat door schade aan de beschermlaag van de luchtwegen en aan de haartjes die het slijm uit de luchtwegen verwijderen. Hierdoor zal er meer slijm aanwezig zijn in de luchtwegen. Verder zullen de spiertjes aanwezig in de luchtwegen samen trekken waardoor een vernauwing ontstaat. Bij het ademen zal hierdoor niet alle lucht uit de longen verwijderd kunnen worden. Bij sommige patiënten zal er ook een beschadiging zijn van de longblaasjes. Door het roken raken de wanden van de longblaasjes beschadigd waardoor de long zijn soepelheid verliest. Dit leidt tot een toename van klachten.
Roken, actief en passief, is de voornaamste oorzaak van COPD.
Oorzaak Chronisch obstructief longlijden (COPD)
COPD wordt voornamelijk veroorzaakt door roken. Ongeveer 9 van de 10 COPD-patiënten zijn rokers of ex-rokers. Niet alleen het roken op zich maar ook het passief meeroken heeft een positief effect op het ontwikkelen van COPD. Naast deze hoofdoorzaak zijn er ook andere factoren die kunnen leiden tot COPD. Zo speelt erfelijke aanleg een rol bij de ziekte. Ook infecties, ondervoeding, een laag geboortegewicht, luchtvervuiling en de leeftijd hebben een invloed op het krijgen van COPD.
Symptomen Chronisch obstructief longlijden (COPD)
Patiënten met COPD merken vaak niet dat ze deze ziekte hebben. Hierdoor is het moeilijk om COPD vroegtijdig op te sporen. Pas wanneer er ernstige longbeschadiging aanwezig is, zullen de eerste symptomen of klachten tevoorschijn komen. De meest voorkomende klacht is kortademigheid. Ook een aanhoudende hoest en een verhoogde slijmproductie kunnen een gevolg zijn van COPD. Deze klachten worden erger naarmate de ziekte evolueert. Sommige patiënten hebben periodes van plotse verslechtering van de toestand, ook wel exacerbaties genoemd. Deze exacerbaties ontstaan na het krijgen van een zeer geringe prikkel zoals luchtvervuiling of contact met tabaksrook. De lichamelijke uithouding zal verminderen waardoor de patiënten fysieke activiteiten zullen vermijden. Ze krijgen bijgevolg een verminderde conditie en dit leidt tot een nog snellere fysieke vermoeidheid. COPD patiënten komen dan ook terecht in een vicieuze cirkel.
Diagnose Chronisch obstructief longlijden (COPD)
De diagnose wordt gesteld in een later stadium van de ziekte aangezien er in het begin nog geen klachten zijn. Er worden drie factoren onderzocht voor het stellen van de diagnose. Eerst wordt er gevraagd of de patiënt rookt. Verder worden de typische klachten onderzocht en wordt er gekeken of de patiënt een onomkeerbare luchtwegvernauwing heeft. De vernauwing wordt vastgesteld aan de hand van spirometrie. Dit is een test om de longfunctie of de longcapaciteit te meten. De patiënt zal geforceerd moeten uitademen en zo wordt het luchtvolume en het debiet bepaald. Ook wordt er naar de éénsecondewaarde (ESW) gekeken. Dit is de lucht die de patiënt in één seconde kan uitademen. Wanneer de ESW telkens afneemt, zal de patiënt lijden aan COPD. Een CT-onderzoek van de longen wordt uitgevoerd om te kijken of de longblaasjes beschadigd zijn.
Verschillende Stadia Chronisch obstructief longlijden (COPD)
Stadium 1
Het eerste stadium wordt ook het milde stadium genoemd. De patiënt heeft een vernauwing van de luchtwegen met een ESW van minstens 80%. De klachten in dit stadium zijn vooral hoesten en slijmen in de keel.
Stadium 2
Patiënten die in het tweede stadium of matig stadium van COPD zitten, hebben een ESW tussen 60% en 80%. De klachten die optreden in dit stadium zijn hoesten, slijmen in de keel en kortademigheid bij inspanning.
Stadium 3
Het derde stadium zal ernstige COPD met zich meebrengen. De ESW die gemeten wordt via spirometrie ligt tussen 30% en 50%. De klachten zullen dus erger worden, vooral kortademigheid zal domineren. Daarnaast zullen de patiënten bepaalde inspanningen niet meer kunnen uitvoeren. In dit stadium kunnen exacerbaties voorkomen.
Stadium 4
Het laatste en vierde stadium wordt ook het zeer ernstige stadium genoemd. De patiënten hebben hier een ESW die lager is dan 30%. De longfunctie is zeer slecht wat leidt tot respiratoir falen.
De ziekte wordt ingedeeld in 4 stadia waarbij het evolueert van mild tot zeer ernstig.
Behandeling Chronisch obstructief longlijden (COPD)
De behandeling van COPD gebeurt stapsgewijs maar doordat de ziekte onomkeerbaar is, zal de patiënt nooit genezen. Roken is de belangrijkste oorzaak van COPD, het is dan ook nodig dat de patiënt stopt met roken. Dit is zinvol in elk stadium van de ziekte. De chronische ontsteking van de luchtwegen zal zo verminderen en verdere schade wordt vermeden. Patiënten met COPD zullen best ook voldoende bewegen. Een half uur per dag fietsen, wandelen of zwemmen is aangeraden. Als de patiënt last krijgt van kortademigheid, kan hij best rustig verder bewegen. Indien het bewegen een grote inspanning kost, kan de patiënt een beroep doen op een fysiotherapeut. Geneesmiddelen kunnen worden gebruikt om de klachten te verminderen. Deze middelen hebben als doel de luchtwegen te verwijden en de ontsteking van de long te remmen. Anticholinergica (tritropium) en bèta-mimetica (salmeterol) worden gegeven als onderhoudsbehandeling. Verder worden vaak inhalatiesteroïden toegediend bij patiënten met frequente exacerbaties. Ook kan er overwogen worden om een longtransplantatie uit te voeren bij patiënten jonger dan 65 jaar.
Heeft u nog vragen of wenst u advies, contacteer dan onze Viata apotheker.