Darmontsteking symptomen, oorzaak (stress) en oplossing

Wat is een darmontsteking

De darmontsteking (Inflammatory Bowel Disease of IBD) is een overkoepelende term die wordt gebruikt om problemen te beschrijven die een chronische ontsteking van het spijsverteringskanaal kunnen veroorzaken. De soorten darmontstekingen omvatten:

• Ulceratieve colitis. Deze darmontsteking veroorzaakt een langdurige ontsteking en pijnlijke plekken (zweren) in de binnenste voering van de dikke darm (dubbelpunt) en rectum.
• De ziekte van Crohn. Dit type darmontsteking wordt gekenmerkt door een ontsteking van de darmwand van het spijsverteringskanaal en verspreidt zich vaak diep in de aangetaste weefsels.

Zowel ulceratieve colitis als de ziekte van Crohn hebben kenmerken die te maken hebben met ernstige diarree, buikpijn, vermoeidheid en gewichtsverlies.

Symptomen

De symptomen van de ontstekingsdarmziekte variëren, afhankelijk van de ernst van de ontsteking en de plaats waar deze zich voordoet. De symptomen kunnen variëren van mild tot ernstig. Je zal waarschijnlijk periodes van actieve ziekte hebben, gevolgd door periodes van remissie. Tekenen en symptomen die vaak voorkomen bij zowel de ziekte van Crohn als bij colitis ulcerosa zijn onder meer:

• Diarree
• Koorts en vermoeidheid
• Buikpijn en verkramping
• Bloed in je ontlasting
• Verminderde eetlust
• Onbedoeld gewichtsverlies

Ga naar de huisarts als je een blijvende verandering in jouw darmgewoonten ervaart of als je een van de tekenen en symptomen van een ontstekingsdarmziekte hebt. Hoewel een ontstekingsdarmziekte meestal niet dodelijk is, kan het een ernstige ziekte zijn die in sommige gevallen levensbedreigende complicaties kan veroorzaken.

Oorzaken van een darmontsteking 

De exacte oorzaak van inflammatoire darmziekten blijft onbekend. Vroeger werden dieet en stress gezien als oorzaak, maar nu weten artsen dat deze factoren alleen kunnen zorgen voor een verergering van de symptomen. Een mogelijke oorzaak is een probleem in het immuunsysteem. Wanneer jouw immuunsysteem een virus of bacterie probeert te bestrijden, zorgt een abnormale immuunrespons ervoor dat het immuunsysteem ook de cellen in het spijsverteringskanaal aantast. Erfelijkheid lijkt ook een rol te spelen in het feit dat IBD vaker voorkomt bij mensen die familieleden hebben met de ziekte. De meeste mensen met IBD hebben die familiegeschiedenis echter niet.

Wel zijn er enkele risicofactoren die mogelijk een rol kunnen spelen bij het ontwikkelen van een darmontsteking, deze hebben wij hieronder even voor je op een rijtje gezet:

• Leeftijd: De meeste mensen die IBD ontwikkelen worden gediagnosticeerd voordat ze 30 jaar oud zijn. Sommige mensen ontwikkelen de ziekte echter pas op hun 50e of 60e levensjaar.
• Ras of etniciteit: Hoewel blanken het grootste risico op de ziekte hebben, kan het in elk ras voorkomen. Als je van Asjkenazische Joodse afkomst bent, is je risico nog hoger.
• Familiegeschiedenis: Je loopt een hoger risico als je een naaste - zoals een ouder, broer of zus of kind - hebt met de ziekte.
• Rookgedrag: Sigaretten roken is de belangrijkste beheersbare risicofactor voor het ontwikkelen van de ziekte van Crohn. Hoewel roken enige bescherming kan bieden tegen colitis ulcerosa, is het belangrijk om te proberen te stoppen met roken vanwege de algemene gezondheidsvoordelen van het niet roken.
• Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen: Pijnstillers zoals ibuprofen (Advil, Motrin IB, anderen), naproxen natrium (Aleve), diclofenac natrium (Voltaren) kunnen het risico op het ontwikkelen van IBD verhogen of de ziekte verergeren bij mensen die IBD hebben.
• Woonplaats:  Als je  in een geïndustrialiseerd land woont, heb je meer kans om IBD te ontwikkelen. Daarom kan het zijn dat omgevingsfactoren, waaronder een dieet met veel vet of geraffineerd voedsel, een rol spelen. Mensen in noordelijke klimaten lijken ook een groter risico te lopen.

Complicaties

Ulceratieve colitis en de ziekte van Crohn hebben een aantal complicaties gemeen en andere die specifiek zijn voor elke aandoening. De complicaties die in beide omstandigheden worden gevonden kunnen onder andere de volgende zijn:

• Darmkanker: Het hebben van IBD verhoogt het risico op darmkanker. 
• Huid-, oog- en gewrichtsontsteking: Bepaalde vormen van aandoeningen, waaronder artritis, huidletsels en oogontsteking (uveïtis), kunnen tijdens IBD voorkomen.
• Bijwerkingen van medicijnen: Bepaalde medicijnen voor IBD worden geassocieerd met een klein risico om bepaalde vormen van kanker te ontwikkelen. Corticosteroïden kunnen geassocieerd worden met een risico op osteoporose, hoge bloeddruk en andere aandoeningen.
   

Wat mag je niet eten bij een darmontsteking?

Let op de individuele tolerantie voor bepaalde irriterende voedingsmiddelen. Verminder de consumptie van suikers. Beperk de vetinname.

Irriterend voedsel

• Pruimen
• Koffie
• Thee
• Alcohol
• Kruiden
• Vetten
• Voedingsvezels
• IJs

Soorten darmontsteking 

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een chronische darmontsteking die gepaard gaat met zweren. Hierbij raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de dikke darm ontstoken en kunnen er bloedende zweren in de sarm ontstaan. De ontsteking begint in de meeste gevallen in het rectum en verspreidt zich verder in de dikke darm. 
Colitis ulcerosa is de vaakst voorkomende vorm van darmontsteking. Het is een overreactie van het immuunsysteem op de bacteriën en andere stoffen in de dikke darm.

Vaakst voorkomende klachten bij colitis ulcerosa

Deze vorm van darmontsteking brengt de volgende klachten met zich mee:

• Buikpijn
• Vermoeidheid
• Diarree met bloed en slijm
• Gewichtsverlies
• Verminderde eetlust
• Opgezette buik

Colitis pseudomembranacea 

Deze soort darmontsteking wordt veroorzaakt door een overmatige groei van de bacterie Clostridium difficile. De bacterie maakt deel uit van de normale darmflora en zorgt bij normale hoeveelheden niet voor problemen. Wanneer de balans in de darmflora verstoord wordt, kunnen gezonde bacteriën vernietigd worden waardoor er te veel Clostridium difficile in de darm aanwezig is. De bacterie kan dan het slijmvlies in de dikke darm aantasten met een ontsteking als gevolg. 

Het gebruik van bepaalde geneesmiddelen zoals antibiotica kan ervoor zorgen dat gezonde bacteriën in de darm afsterven waardoor Clostridium difficile vrij spel krijgt om een ontsteking te veroorzaken. 

Ischemische colitis

Ischemische colitis ontstaat door een zuurstoftekort in het dikke darmweefsel. Een acute belemmering van de zuurstoftoevoer naar de darm kan zorgen voor een zuurstoftekort. Een bloedklonter die vast komt te zitten, ook wel trombose genoemd, is een veel voorkomende oorzaak van een acute belemmering.

Wanneer de belemmering langzaam ontstaat, is dit vaak het gevolg van atherosclerose (slagaderverkalking). 

Deze soort darmontsteking is vaak een symptoom van onderliggende aandoeningen zoals:

• Diabetes
• Darmkanker
• Uitdroging 
• Bloedverlies
• Hartproblemen
• Verstopping 

Microscopische colitis

Deze soort darmontsteking kan alleen herkend worden door een stukje darmweefsel, ook wel biopt genoemd, onder een microscoop te onderzoeken. Microscopische colitis kan verder onderverdeeld worden in twee hoofdgroepen: collagene colitis en lymfocytaire colitis.

Bij collagene colitis zijn er ontstekingen te vinden in de bindweefsellaag van de dikke darm. De ontsteking zorgt voor ernstige en langdurige waterige diarree, soms in combinatie met pijn in de bovenbuik. 

Lymfocytaire colitis ontstaat door een ophoping van ontstekingscellen in het slijmvlies van de dikke darm. Deze soort ontsteking brengt dezelfde klachten met zich mee als collagene colitis en kan enkel door middel van microscopisch onderzoek herkend worden. 

Microscopische colitis komt vaker voor bij:

• Rokers
• Vrouwen 
• Mensen ouder dan 50 jaar
• Mensen met een voorgeschiedenis van auto-immuunziekten 

Allergische colitis bij kinderen

In de eerste twee levensmaanden kunnen pasgeboren kinderen last krijgen van reflux, overmatig spugen en mogelijk kleine bloedvlekjes in de ontlasting. Dit zijn allemaal tekenen van allergische colitis. Deze aandoening kenmerkt zich door ontstekingen in het rectum en de dikke darm en wordt veroorzaakt door immuunreacties op bepaalde voedingsmiddelen. 

Dokters zullen vaak aanraden om bepaalde voedingsmiddelen uit het dieet weg te nemen om te kijken of de ontsteking hierdoor verdwijnt. Op deze manier kan de boosdoener gezocht worden die de ontsteking veroorzaakt.