Kwaaltjes, ziektes en ongevallen komen meestal onverwachts en ongelegen. Een beperkte EHBO doos is dus zeker geen overbodige luxe. De meeste incidenten kan je met een goede huisapotheek zelf verzorgen zodat er niet naar de dokter of spoed gelopen moet worden. Dit geldt zeker wanneer er kleine kinderen in huis rondlopen.
Wat je in je eigen apotheek bewaart, hangt af van de samenstelling van je gezin. En ook van persoonlijke kwaaltjes of familiekwalen.
Inhoud van de EHBO koffer
In een goede huisapotheek wordt een onderscheid gemaakt tussen middelen voor zowel inwendig en uitwendig gebruik alsook verbandmaterialen.
Middelen uitwendig gebruik
Ontsmettingsmiddel
Een ontsmettingsmiddel kan niet ontbreken in de EHBO koffer, en dit zowel voor wonden als voor voorwerpen. Voorkeursproducten zijn waterige oplossingen op basis van chloorhexidine of povidone-jood. Bij kleine kinderen wordt er best gewerkt met een ontsmettend product dat niet prikt en kleurloos is.
Insectenbeten
Hier bestaan twee grote groepen producten. Een eerste groep kan aangewend worden om insectenbeten te voorkomen de zogenaamde 'repellents'. Deze zijn meestal op basis van DEET. Een tweede groep, de zalven, kan gebruikt worden om jeuk en irritatie te behandelen wanneer er reeds sprake is van een insectenbeet. Als er een allergische reactie optreedt, kan in milde gevallen een lichte cortisone zalf of een allergiepilletje gebruikt worden. Bij ernstige reacties op de insectenbeet dient de dokter gecontacteerd te worden.
Blauwe plekken en kneuzingen
Deze kunnen behandeld worden met een behandelende zalf. Een ijskompres is hier ook aangewezen omdat de koude de zwelling al snel doet afnemen.
Brandwonden
Deze kan je best altijd eerst overvloedig spoelen met lauw water. Hierna kan, afhankelijk van de ernst van de brandwonde, met zalven of bepaalde specifieke vetverbanden gewerkt worden. Vraag raad aan je apotheker hierover.
Neusverstopping
Middelen tegen neusverstopping zijn afhankelijk van persoon tot persoon. Best probeert men eerst met een zoutoplossing de neus goed te spoelen. Wanneer dit niet voldoende is kan een neusspray tijdelijk een oplossing bieden.
Middelen inwendig gebruik
Koortswerende middelen en pijnstillende medicatie
Producten die in de meeste huisapotheken het overvloedigst aangetroffen worden zijn koortswerende middelen en pijnstillende medicatie. Een preparaat op basis van paracetamol is hier een eerste keuze doordat dit goed werkt en bijna geen nevenwerkingen heeft. Wanneer pijnstillers langdurig gebruikt worden, dient een arts gecontacteerd te worden. Bij kleine kinderen geniet een siroop de voorkeur boven suppo's omdat deze beter op basis van gewicht gedoseerd kunnen worden.
Maagzuur of slechte vertering
Hier bestaat een waaier aan producten waarbij telkens het zuur geremd wordt. Deze zijn slechts kortwerkend. Wanneer ze niet voldoende hulp bieden, moet een arts gecontacteerd worden. Gember kan bij een slechte vertering of misselijkheid een oplossing bieden.
Diarree
Middelen op basis van loperamide gebruikt om diarree te stoppen zijn ook prominent aanwezig in de meeste huisapotheken. Dit kan al vanaf acht jaar gebruikt worden. Langdurig gebruik wordt afgeraden, zeker bij kinderen. Dergelijke middelen nemen de oorzaak van de diarree niet weg. Vooral bij kleine kinderen, maar ook voor volwassenen kan er gebruik gemaakt worden van een probioticum. Dit brengt de darmflora terug in evenwicht en pakt zo ook de diarree aan.
Hoestsiroop
Dit houd je best niet in voorraad doordat er verschillende soorten hoest bestaan en een hoestfles na opening slechts beperkt houdbaar is.
Voorgeschreven geneesmiddelen
Deze dienen ook in de huisapotheek bewaard te worden. Geneesmiddelen die al lange tijd niet meer ingenomen zijn, maar nog niet vervallen zijn, verwijdert men best uit de huisapotheek om problemen van verwarring te voorkomen.
Verbandmateriaal en dergelijke
Verbandmateriaal bestaat uit een waaier van producten waarvan je als basis best een goede pleister, een aantal kompressen en een windel in voorraad hebt. Meer specifieke middelen worden hieronder opgelijst.
Driehoeksverband
Een driehoeksverband is een doek van 130 X 90 X 90 cm, soms steriel verpakt. Met dit verband verkrijgt men op een snelle wijze een ruime afdekking van een wonde. Bovendien kan het driehoeksverband gebruikt worden voor steun (bv. draagdoek bij een gewonde arm). Maar meestal is het driehoeksverband een voorlopig afdekkingsverband, in afwachting van verdere verzorging door de arts.
Drukverband
Een drukverband bestaat uit synthetische (of vette) watten met daaromheen een zwachtel. Het oefent druk uit op het verbonden lichaamsdeel. Een drukverband wordt aangelegd bij kneuzingen en verstuikingen van de ledematen. Het heeft tot doel om verdere zwelling te voorkomen. Het wordt ook aangebracht om ernstige bloedingen te stelpen doordat er een kompres met vochtopslorpende watten inzit.
Elastisch netverband
Zoals je kan zien op deze figuur, wordt een netverband gebruikt om een ander verband op zijn plaats te houden. Deze bestaan in allerlei vormen en formaten.
Koelzak
Een ijspak of 'cold pack' is een zak met een gelachtige inhoud die koude afgeeft wanneer dit enige uren in de diepvriezer gelegen heeft. Hier kan een onderscheid gemaakt worden tussen een gewoon koelzakje, dat na bewaring in de diepvriezer, ofwel hard blijft ofwel zijn originele vervormbare vorm behoudt. Deze vorm kan verschillende keren na elkaar gebruikt worden. Hiernaast bestaat er ook een direct bruikbaar koelzakje waarin twee compartimenten aanwezig zijn met chemische stoffen. Door op het zakje te knijpen meng je de stoffen waardoor het koelzakje koud wordt voor ongeveer een half uur. Dit kan slechts eenmalig gebruikt worden.
Tweedehuidsverband
Een tweedehuidsverband is een vochtdoorlatend, klevend wondverband dat perfect de omtrek van het lichaamsdeel volgt en waarbij de huid kan blijven ademen. Deze verbanden worden gebruikt om blaren of andere open wonden af te dekken.
Vetverband
Het vetverband wordt gebruikt om wonden af te dekken die veel vocht afgeven, zoals een etterende schaafwonde of een brandwonde.
Bewaring
Bewaar je huisapotheek op een koele en droge plaats, dit wil zeggen niet in de badkamer. Ook dient deze buiten het bereik van kinderen bewaard te worden. De staat van de geneesmiddelen en producten dient jaarlijks gecontroleerd te worden. Wanneer de vervaldatum verstreken is, dienen ze binnen gebracht te worden bij je apotheker voor een milieuvriendelijke vernietiging.
Bewaar geneesmiddelen enkel in de koelkast wanneer dit op de verpakking vermeldt staat. Men zet vaak onnodig siropen en zalven in de frigo, dit bevordert niet altijd de werking ervan! Best worden producten in hun originele verpakking bewaard en dit met de bijsluiter erbij. Het is aangeraden om op elk product (en dan zeker geneesmiddelen) te vermelden voor wie en voor wat het gebruikt moet worden. Wanneer er twijfel is kan altijd de dokter of apotheker geraadpleegd worden.
Bewaar ook steeds een lijst van nuttige telefoonummers in je huisapotheek.
Antigifcentrum: 02/6499555
De druglijn: 078/151020
Tropisch instituut: 03/24766 66
Childfocus; 110
Medische spoeddienst: 112