Hormonale hoofdpijn: oorzaken, symptomen en behandeling

Oorzaken

Fluctuerende hormonen

In bepaalde periodes van je leven zijn er drastische veranderingen te zien in je hormonen. Vooral oestrogeen zou gelinkt zijn aan migraines omdat het invloed heeft op stoffen in de hersenen die de waarneming van pijn controleren. Als je oestrogeen-waarde plots naar beneden gaat, kan dat leiden tot hoofdpijn. Je hormonen veranderen door verschillende oorzaken:

• Menstruatiecyclus: vlak voor je menstruatie gaan je oestrogeen en progesteron naar hun laagste punt.
• Zwangerschap: tijdens de zwangerschap gaat je oestrogeen naar omhoog. De meeste vrouwen merken daarom een vermindering van hoofdpijn tijdens hun zwangerschap. Sommigen hebben wel meer last in het begin of na het einde van de zwangerschap.
• Menopauze: ongeveer 2 op 3 vrouwen zegt dat hun migraine vermindert tijdens de menopauze. Bij vrouwen die hormoontherapie volgen, worden de symptomen soms erger.
• Contraceptie en hormoontherapie: bij de pil en andere hormoonvervangende medicatie kunnen migraines soms erger worden. Als je de pil neemt, valt dit voor in de stopweek.

Andere factoren

Genetische aanleg kan ook een bepalende factor zijn als het over migraines gaat. Mensen die vaak last hebben van migraine, kunnen deze krijgen door een aantal triggers naast hormonen:

• Maaltijden overslaan
• Te veel of te weinig slapen
• Intens licht, geluid of geuren
• Veranderingen in het weer
• Alcoholische dranken, voornamelijk rode wijn
• Te veel caffeine of plots stoppen met caffeïne drinken
• Stress
• Verwerkt vlees, gedroogde worst of gedroogde vis
• monosodium glutamate (MSG), een product dat vaak in aziatische gerechten wordt gebruikt
• Gerijpte kazen
• Soja
• Kunstmatige zoetstoffen

Symptomen

Het meest voor de hand liggende symptoom van hormonale hoofdpijn is migraine, maar vrouwen kunnen ook last hebben van bijkomende klachten. Aan de hand van andere symptomen kan hormonale hoofdpijn makkelijker worden vastgesteld door een arts. 
Menstruele of hormonale hoofdpijn lijkt sterk op gewone migraine en kan zowel met als zonder een aura voorkomen. Een aura is een storing in je zicht, zoals zigzaglijnen, vlekken of delen van het gezichtsveld die wegvallen. De hoofdpijn is een bonzende pijn die langs één kant van het hoofd begint en dan verder trekt. Naarmate de pijn erger wordt, kunnen ook gevoeligheid aan licht, misselijkheid of braken zich voordoen.
Andere symptomen van hormonale hoofdpijn zijn:

• Geen eetlust
• Vermoeidheid
• Acne
• Pijn aan de gewrichten
• Minder naar het toilet gaan
• Verwarring
• Constipatie
• Zin in alcohol, zout of chocola

Behandeling

Wat je thuis kan doen

Hoe sneller je je hoofdpijn aanpakt, hoe hoger de kans dat het over gaat. Probeer zo snel mogelijk het volgende te doen wanneer je een migraine voelt opkomen:

• Drink voldoende water.
• Ga even liggen in een donkere, stille ruimte.
• Leg een ice pack of een natte handdoek op je hoofd.
• Masseer de plek waar je hoofdpijn is begonnen.
• Doe ademoefeningen om je zoveel mogelijk te ontspannen.

Cafeïne is een ook goede remedie voor hormonale hoofdpijn. Chocolade eten en thee of frisdrank met cafeïne drinken kan de pijn verzachten. Sommige medicatie tegen menstruatiepijn bevat immers ook cafeïne. Overdrijf er wel niet mee, want hierdoor kan je afhankelijk worden van cafeïne en als je er plots mee stopt, kan dit ook een migraineaanval triggeren.
Verder kan je dokter je ook magnesiumsupplementen voorschrijven om de intensiteit van de hoofdpijn te verminderen. Het helpt ook om stress in je leven te verminderen. Andere mogelijke behandelingen zijn massages en acupunctuur.

Medicatie

Wanneer de migraineaanval al is begonnen, neem je best medicatie in die focust op een acute behandeling. Voorbeelden hiervan zijn:

• Zogenaamde NSAIDs die je zonder voorschrift kunt verkrijgen, zoals ibuprofen
• Triptanen zijn ontworpen om hoofdpijn te behandelen en de intensiteit ervan te verminderen

Verder zijn er ook preventieve behandelingen voor vrouwen die regelmatig last hebben van hormonale hoofdpijn. Dit type medicatie kan je dagelijks nemen of op de momenten in je menstruatiecyclus waarvan je weet dat er meer kans is op een migraineaanval. Voorbeelden zijn:

• Bètablokkers
• Anticonvulsiva
• Calciumantagonisten
• Antidepressiva

Hormoontherapie

Als preventieve medicatie niet helpt, kan je arts ook hormoontherapie voorschrijven. Je krijgt dan oestrogeen in de vorm van een pil. Als je al een anticonceptiepil inneemt, kan je dokter de dosis aanpassen. Afhankelijk van het probleem zal je minder oestrogeen krijgen om de hoofdpijn te verminderen. In sommige gevallen wordt het soms aangeraden om de stopweek over te slaan en meteen aan de volgende strip te beginnen. 

Zwangerschap en migraine-behandelingen

Houd ook rekening met de medicatie als je zwanger bent, vermoedt dat je zwanger bent of borstvoeding geeft. Niet alle behandelingen zijn goed voor de ontwikkeling van het kind, dus vermeld dit zeker bij je consultatie. Meestal kan je arts dan alternatieven aanbevelen.

Migraine-behandelingen tijdens de menopauze

Als je al een hormoonbehandeling volgt tijdens de menopauze, kan deze de oorzaak zijn van de migraine-aanvallen. Vraag in dat geval aan je arts om de dosis aan te passen. Er bestaan ook oestrogeen-patches die een lagere dosis oestrogeen vrijlaten, waardoor de frequentie van de hoofdpijn kan verminderen.

Preventie

 
Als je een regelmatige menstruatiecyclus hebt, kan je arts preventieve medicatie voorschrijven. Die zal je dan een paar dagen voor je maandstonden beginnen innemen, tot een periode van 2 weken. In sommige gevallen schrijft de arts medicatie voor die je dagelijks inneemt. 
Als je worstelt met je hormonen, houdt dan zeker bij wanneer je maandstonden beginnen. Daarnaast kan je ook best je eetgewoonten, slaap en sport tracken. Zo kan je sneller mogelijke triggers identificeren. 
Als je de pil inneemt, kan je aan je arts vragen om:

• Je kuur zo te veranderen dat je een kortere of geen stopweek hebt.
• Een pil met een lagere oestrogeen-dosis.
• Pillen met een lage dosis aan oestrogeen in te nemen tijdens je stopweek.
• Een oestrogeen-patch te dragen tijdens de stopweek.
• Te veranderen naar een pil die enkel progesteron bevat.

Als je geen orale contraceptie inneemt, vraag dan aan je arts of dit misschien een oplossing voor je hormonale hoofdpijn.

 
Complicaties en ernstige symptomen

Mensen die lijden onder algemene migraineaanvallen hebben meer kans op:

• Depressie
• Angstaanvallen
• Slaapproblemen

Dat risico is hetzelfde voor vrouwen die last hebben van hormonale hoofdpijn. 
Orale contraceptie en oestrogeen zijn in de meeste gevallen een veilige behandeling, maar er is altijd een kleine kans op een bloedklonter of beroerte. Vooral vrouwen met een hoge bloeddruk en een aanleg voor beroertes moeten hiervoor opletten.

Zoek onmiddellijk medische hulp als je last hebt van één van de volgende symptomen samen met een plotse, zware migraineaanval:

• Duizeligheid
• Een stijve nek
• Uitslag
• Kortademigheid
• Blindheid
• Andere drastische symptomen