Ibuprofen als ontstekingsremmend, koortswerend en pijnstillend geneesmiddel: dosering en werking

Ibuprofen is samen met paracetamol voor het grote publiek één van de bekendste pijnstillers. Dit geneesmiddel remt niet enkel verschillende soorten pijn, maar heeft ook een ontstekingsremmende en koortsverlagende werking.

Wat is ibuprofen?

Ibuprofen is een pijnstiller en ontstekingsremmer die tot de NSAID's (non-steroidal anti-inflammatory drugs) behoort. Het heeft een pijnstillende, ontstekingsremmende- en koortsverlagende werking.

Is ibuprofen hetzelfde als paracetamol?

Beide zijn pijnstillers die een koortsverlagende werking hebben. Het grote verschil met paracetamol is de ontstekingsremmende werking van ibuprofen. Dit maakt dat ibuprofen ook gebruikt kan worden om ontstekingsreacties te bestrijden. Paracetamol is de eerste keuze voor de behandeling van pijn en koorts aangezien dit minder bijwerkingen veroorzaakt dan ibuprofen. Enkel bij onvoldoende effect van paracetamol, kan een overstap naar ibuprofen overwogen worden.

Geneesmiddelen met ibuprofen

Ibuprofen is de actieve stof in de volgende geneesmiddelen: Brufen, Ibucaps, Ibumed, Ibuprofen EG, Ibuprofen Kela Ibuprofen Sandoz, Ibuprofen Teva, Nurofen, Perdofemina, Perdophen en Spidifen. Perdofemina wordt voornamelijk gebruikt tegen pijn tijdens de menstruatie.

Ibuprofen bestaat in verschillende doseringen en vormen. 

Voor kleine kinderen is ibuprofen beschikbaar in de vorm van siroop op zetpillen. Aangezien de dosis afhankelijk is van het lichaamsgewicht van het kind, gaat de voorkeur uit naar siroop aangezien je siroop nauwkeuriger kan doseren dan zetpillen. Gebruik steeds het meegeleverde doseerspuitje om doseerfouten te vermijden.

Voor volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar zijn er insliktabletten en capsules beschikbaar. Deze werken meestal na 30 tot 60 minuten. Deze inslikvormen zijn beschikbaar in doseringen van 200-400 mg (zonder voorschrift) en 600-800 mg (voorschriftplichtig). De hogere doseringen hebben meer ontstekingswerende eigenschappen maar de kans op bijwerkingen (bv. maagdarmlast) neemt tegelijkertijd toe. Respecteer daarom steeds de geadviseerde dosis en het tijdsinterval tussen 2 innames. Breek of plet de tablet niet zonder advies om bijwerkingen zoveel mogelijk te beperken. Sommige ibuprofen tabletten hebben een vertraagde vrijgave. Deze tabletten werken vaak pas na 2u maar de werking houdt wel langer aan (tot 12u). Ook deze tabletten mag je niet pletten of breken.

Veelgestelde vragen over ibuprofen

Dosering ibuprofen

Hoeveel ibuprofen per dag?

Er wordt best gestart met de laagst mogelijke dosis ibuprofen (voor een zo kort mogelijke periode) die nodig is om de klachten te verlichten. Hoe lager de dosis, hoe minder bijwerkingen er zullen optreden. Een pijnstillend effect kan al optreden vanaf een dosis van 200mg ibuprofen.

Volwassenen mogen tot 600mg per keer innemen. Merk op dat doseringen van 600mg per keer en hoger enkel op voorschrift verkrijgbaar zijn. Niet iedereen verdraagt zo’n hoge dosering even goed. Zeker in combinatie met andere klachten en geneesmiddelen is het niet verstandig om zo’n hoge dosering in te nemen op eigen initiatief. Vraag daarom medisch advies aan je dokter indien lagere doseringen onvoldoende effect hebben.

Dosissen van 200mg, 400mg en 600mg mogen tot 3x per dag ingenomen worden met 4 tot 6 uren tussen 2 innames. Hoeveelheden van 800mg zijn enkel verkrijgbaar in tabletten met vertraagde afgifte. Dat wilt zeggen dat niet de volledige dosis in één keer wordt vrijgegeven en het geneesmiddel langer werkzaam is dan een gewone tablet. Tabletten met vertraagde afgifte zijn NIET geschikt om plotse en kortdurende pijn te verlichten.

De juiste hoeveelheid om symptomen te onderdrukken is afhankelijk van de klachten. Zo zou voor volwassenen en kinderen ouder dan 12 jaar een dosering van 200-400mg per keer tot 3x per dag al moeten volstaan voor de behandeling van bijvoorbeeld hoofdpijn, tandpijn en koorts. Bij pijn ten gevolge van gewrichts- en spieraandoeningen, is een hogere dosis soms vereist. In zo’n situatie vraag je best advies aan je dokter.

Hoe lang mag je ibuprofen gebruiken?

Ibuprofen is zonder voorschrift verkrijgbaar. Indien de klachten niet weg zijn na 5 dagen (of na 3 dagen bij kinderen of in geval van koorts), wordt aangeraden om contact op te nemen met de dokter. De dokter zal vervolgens bekijken of een langere behandeling nodig is of hij zal een alternatief voorstellen.

Behandeling met ibuprofen bij kinderen

Ibuprofen is NIET geschikt voor kinderen met een lichaamsgewicht van minder dan 6 kg of een leeftijd van minder dan 3 maanden.

Ook voor kinderen geldt paracetamol als eerstekeuzebehandeling van pijn en koorts. Vooral bij kinderen die te weinig lichaamsvocht hebben, diarree hebben, ernstige nierproblemen hebben of geneesmiddelen nemen die de nierfunctie beïnvloeden, wordt ibuprofen afgeraden. Ook bij wind-/waterpokken en zona wordt ibuprofen bij kinderen afgeraden omwille van het risico op ernstige huidcomplicaties.

Kinderen jonger dan 18 jaar mogen maximaal 3x per dag ibuprofen nemen met minstens 6u tussen 2 innames. De dosis per inname bij kinderen is afhankelijk van het lichaamsgewicht van het kind. Contacteer onze apothekers voor advies.

Voor kinderen tot de leeftijd van 12 jaar gaat de voorkeur uit naar ibuprofen in siroopvorm. De aanbevolen dosis bedraagt 5 mg tot maximum 10 mg per kg lichaamsgewicht per keer en maximum 3 keer per dag..

Indien het kind moet overgeven of de siroop niet wilt innemen, kan je overwegen om een zetpil met ibuprofen op te steken. Let erop dat je de juiste dosering geeft. Contacteer onze apothekers en apotheekassistenten voor advies.

Als de klachten niet beteren of zelfs verergeren, neem je best contact op met een dokter:

• Na 24u bij baby's van 3 tot 5 maanden oud
• Na 3 dagen bij kinderen van 6 maanden en ouder

Wanneer ibuprofen overdosis

Zoals al eerder vermeld bedraagt de maximale dosis ibuprofen voor volwassenen en kinderen ouder dan 12 jaar 1200 mg. In ernstige gevallen en enkel na medisch advies van een dokter kan deze dosis verhoogd worden tot 1600 mg of 2400 mg afhankelijk van de aandoening. Bij de groep van de ontstekingsremmende pijnstillers geldt in het algemeen de volgende regel: als de inname van het geneesmiddel bij volwassenen meer dan tien keer de therapeutische dosering is, wordt het als giftig gezien. Bij kinderen geldt dit al bij vijf keer de therapeutische dosering. Als je denkt dat je een overdosis van deze pijnstiller hebt genomen, zoek dan zo snel mogelijk gespecialiseerde hulp (antigifcentrum, dokter of spoeddienst).

Hoe lang blijft ibuprofen in het lichaam?

Het medicijn heeft een halfwaardetijd van ongeveer 2 uur. Dit wilt zeggen dat na 2 uur de helft van de ibuprofen in het bloed afgebroken is. Ibuprofen wordt afgebroken in de lever en verdwijnt voornamelijk met de urine (dus via de nieren) uit het lichaam.

Wanneer ibuprofen uitgewerkt?

Gewone ibuprofentabletten beginnen te werken na ongeveer 20 à 30 minuten en de werking houdt tot acht uur lang aan. Tabletten met een vertraagde werking beginnen meestal na 2 uur te werken en de werking houdt tot 12 uur aan.

Onder welke vormen is ibuprofen verkrijgbaar?

Ibuprofen is verkrijgbaar in verschillende toedieningsvormen waaronder sliktabletten, oploszakjes, zachte capsules, siroop, pleisters, gel en zetpillen.

Bij kinderen heeft siroop de voorkeur omdat de dosering kan afgestemd worden op het gewicht. Gebruik altijd de doseringsspuit die met de ibuprofensiroop wordt meegeleverd. Andere geneesmiddelen bevatten meestal een andere concentratie van een siroop waardoor het risico op een verkeerde dosis toeneemt.

Heb je slikproblemen? Let op! Je kan niet zomaar alle sliktabletten pletten omdat sommige geneesmiddelen een speciale omhulling hebben om vertraagde vrijgave van de dosis te bekomen. Vraag advies aan onze apothekers en apotheekassistenten om te weten welke tabletten je mag pletten en welke niet. Bij slikproblemen kies je best voor een oploszakje of zetpil of eventueel zachte capsule als je die wel kan doorslikken. Ben je misselijk en moet je overgeven? Dan kan je beter kiezen voor een zetpil. In geval van diarree heeft het opsteken van een zetpil weinig nut omdat de tijd vaak te kort is om het geneesmiddel in de darm te kunnen opnemen.

Sommige sliktabletten hebben een verlengde afgifte. Dat wil zeggen dat de ibuprofen geleidelijk aan uit het geneesmiddel wordt vrijgezet waardoor het langer een effectieve werking verzekert. Hierbij zijn de volgende 2 opmerkingen belangrijk:

• Het geneesmiddel zal langer werken en dus minder vaak per dag ingenomen mogen worden. Indien je het geneesmiddel te snel opnieuw inneemt, zal de werking niet verbeteren maar vergroot de kans op bijwerkingen.
• Je mag dit geneesmiddel niet zomaar pletten of stukbijten. Indien je dat wel zou doen, zou er een te hoge dosis ineens vrijkomen. Ook hier

Hoe kan je ibuprofen correct gebruiken?

Ibuprofen om in te nemen

De pijnstiller in tablet- of capsulevorm kan simpelweg ingenomen worden met een glas water. Afhankelijk van de dosis kan dit éénmaal of meermaals per dag zijn. Ibuprofen wordt het snelst in je lichaam opgenomen indien je het vó´r de maaltijd (nuchter) inneemt. Ibuprofen kan echter maaglast veroorzaken. Om dit te voorkomen, nemen je het best tijdens of vlak na de maaltijd in. Ibuprofen gaat dan iets trager werken maar geeft uiteindelijk wel dezelfde werking als wanneer je het vóór de maaltijd inneemt.

De inhoud van oploszakjes laat je volledig oplossen in een glas water vooraleer je het glas leeg drinkt.

Bij de siroop voor kinderen gebruik je bij voorkeur de bijgevoegde doseerspuit om de juiste dosering af te meten.

Zetpillen bestaan voor kinderen én voor volwassenen. Steek de zetpil bij voorkeur met de stompe punt eerst op. Door de scherpe punt als laatste op te steken, blijft de zetpil beter op zijn plaats zitten.

Let erop dat je een juiste dosering inneemt. Vraag advies aan onze apothekers en apotheekassistenten.

Ibuprofen om lokaal aan te brengen

Zowel de pleisters (patches) als gel kunnen lokaal aangebracht worden tegen spierpijn en lokale ontstekingen.

Waarvoor kan ibuprofen gebruikt worden?

Ibuprofen als ontstekingsremmer

Ibuprofen is een ontstekingsremmer die behoort tot de groep van de NSAID (non-steroidal anti-inflammatory drugs). Een ontsteking kan je onder andere herkennen aan de volgende symptomen:

• zwelling;
• roodheid;
• warmte;
• pijn.

Ibuprofen bij oorontsteking

Bij ernstige pijn die een oorontsteking of oor infectie als oorzaak heeft, kan een pijnstiller gebruikt worden om de pijn te verminderen. Start bij voorkeur een behandeling op met paracetamol. Bij onvoldoende effect kan je overschakelen naar een behandeling met ibuprofen.

Ibuprofen bij oogontsteking

Bij een oogontsteking ga je best altijd eerst naar de huisarts. Het kan zijn dat de ontsteking veroorzaakt wordt door een vreemd voorwerp (bv. stukje van een tak) in je oog. In dat geval moet het vreemd voorwerp eerst verwijderd worden en nagekeken worden of er schade is aan je hoornvlies. De dokter kan vervolgens indien nodig een ontstekingsremmer of antibioticum voorschrijven afhankelijk van de noodzaak. Start daarom niet zelf zomaar een behandeling met ibuprofen op bij een oogontsteking.

Ibuprofen NIET bij blaasontsteking

Bij een ernstige blaasontsteking zal een dokter meestal een antibioticum voorschrijven. Om de pijn te verlichten is het beter om geen pijnstillers te gebruiken aangezien deze stoffen bevatten die de nieren belasten.Ibuprofen als pijnstiller en koortsremmer

Ibuprofen bij tandpijn

Ibuprofen kan bij tandpijn zowel de pijn stillen als een eventuele ontsteking afremmen.

Ibuprofen bij keelpijn

Probeer eerst de pijn te verzachten door voldoende te drinken en door te zuigen op een keeltabletje. Als dat onvoldoende effect heeft, kan je best eerst paracetamol als pijnstiller opstarten. Indien de pijn ook dan onvoldoende onderdrukt wordt, kan je een behandeling met ibuprofen overwegen.

Ibuprofen bij hoofdpijn

De pijnstillende werking van dit geneesmiddel kan ook verlichting tegen hoofdpijn bieden. Toch gaat de voorkeur uit naar paracetamol als eerstekeuzebehandeling en wordt langdurig gebruik van ibuprofen zonder doktersadvies afgeraden. Wanneer je de hoofdpijn niet vanzelf weggaat na 5 dagen, neem je best contact op met je huisarts.

Ibuprofen bij spierpijn

Spierpijn gaat meestal vanzelf over, maar wanneer nodig kan de ontstekingsremmende werking van een NSAID ook verlichting bieden. In tegenstelling tot paracetamol werkt ibuprofen ook ontstekingsremmend.

Ibuprofen bij rugpijn

De pijnstillende en ontstekingsremmende werking van ibuprofen kan helpen tegen verschillende soorten gewrichtspijn en rugpijn.

Ibuprofen bij migraine

Uit klinische ervaring blijkt dat ibuprofen in sommige gevallen effectiever is om de migraine te bestrijden dan paracetamol. Hier bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs voor en het kan dus ook van situatie tot situatie verschillen. Toch kan de pijnstillende werking van ibuprofen verlichting bieden bij klachten van migraine. Bespreek dit met je huisarts, zeker als je ook nog andere geneesmiddelen inneemt of snel maaglast hebt.Ibuprofen NIET bij buikpijn.

Ibuprofen NIET bij buikpijn

De vaakst voorkomende bijwerkingen van dit medicijn hebben meestal betrekking op het maagdarmstelsel met brandend maagzuur, maagpijn en misselijkheid als enkele voorbeelden. Het is daarom NIET aangeraden om dit product te gebruiken als pijnstiller voor buikpijn en andere maagklachten.

Andere mogelijke werkingen van ibuprofen

Ibuprofen wordt soms onterecht voor andere indicaties gebruikt (bv. als spierontspanner). Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat ibuprofen bv. een spierontspannende werking heeft. Daarnaast is ibuprofen geen onschuldig geneesmiddel: het kan bijwerkingen hebben en vertoont wisselwerkingen met andere geneesmiddelen. Gebruik op eigen initiatief buiten de door de bijsluiter erkende werkingen, wordt daarom absoluut afgeraden.

Mag je ibuprofen op elke leeftijd gebruiken?

Ibuprofen bij kinderen

Ibuprofen mag niet gebruikt worden bij kinderen jonger dan 6 maanden of met een lichaamsgewicht onder de 5 kg. Ibuprofen bij ouderen

Het gebruik van ibuprofen bij ouderen is toegestaan maar wordt bij voorkeur goed opgevolgd door een dokter of apotheker. Door de kans op bijwerkingen (bv. maagproblemen) en door de wisselwerking met andere geneesmiddelen (bv. met bloedverdunners), is een behandeling met ibuprofen niet altijd de beste optie.

Wanneer ibuprofen NIET gebruiken?

Het gebruik van deze pijnstiller is af te raden wanneer

• je allergisch bent aan ibuprofen of aan één van de bestanddelen;
• je een astma-aanval of acuut probleem aan je luchtwegen hebt (bv hooikoorts)
• je ooit al een maagdarmproblemen hebt gehad (bloeding of zweer, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa);
• je een hersenbloeding hebt of gehad hebt;
• je hoofdpijn hebt als gevolg van een hersenschudding;
• je nier- of leverproblemen hebt;
• je bloedverdunners neemt of bloedstollingsstoornissen hebt omdat ibuprofen de effecten van die geneesmiddelen kan vergroten met bloedingen tot gevolg;
• je ook andere geneesmiddelen neemt zoals: vochtafdrijvers, bètablokkers, andere ontstekingsremmers, digoxine, bloedplaatjesremmers, selectieve serotonineheropnameremmers (bijvoorbeeld sertraline) en lage doses aspirine
• je leidt aan ernstig hartfalen en
• je wind- of waterpokken hebt omwille van de kans op huidcomplicaties
• je zwanger bent.

Ibuprofen bij paracetamol

De combinatie van een behandeling met paracetamol én ibuprofen is geen eerstekeuzebehandeling. Indien je dit toch overweegt omdat de pijn en/of koorts onvoldoende onder controle is met slecht 1 van beide geneesmiddelen, is het belangrijk dat je de individuele maximale dosering van beide geneesmiddelen niet overschrijdt en dat je minstens 4 uren laat tussen 2 innames.

Ibuprofen en alcohol

Het wordt afgeraden om alcohol te drinken tijdens je behandeling met ibuprofen. De combinatie van alcohol met ibuprofen verhoogt onder andere het risico op slokdarm- en maagbloedingen.

Ibuprofen tijdens de zwangerschap

Start niet op eigen initiatief een behandeling met ibuprofen op tijdens je zwangerschap. Vraag advies aan onze apothekers of apotheekassistenten, je huisarts, vroedvrouw of gynaecoloog. In het 3e trimester van de zwangerschap wordt het gebruik van ibuprofen zelfs volledig afgeraden aangezien het negatieve gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het gebruik van deze pijnstiller in de vroege fase van de zwangerschap de kans op een miskraam verhoogt terwijl het in de latere fases van de zwangerschap kan zorgen voor weeënremming en een verlenging van de bloedingstijd bij de moeder. Een geneesmiddel op basis van paracetamol is wel een optie tijdens de zwangerschapsperiode maar zoals altijd: gebruik de laagste dosering die effect heeft gedurende een zo kort mogelijke behandelingsperiode. Indien de klachten verergeren of niet verminderen, neem je best contact op met je dokter.

Ibuprofen tijdens de borstvoeding

Ibuprofen kan in kleine mate via de borstvoeding van de mama bij de baby terechtkomen. Daarom is ook tijdens de borstvoedingsperiode is een behandeling met paracetamol de eerstekeuzebehandeling. Indien paracetamol onvoldoende effect heeft, kan je een lactatiekundige of onze apothekers en apotheekassistenten contacteren voor meer informatie.

Moet ik een maagbeschermer gebruiken bij het ibuprofen

Zoals hierboven reeds vermeld, kan ibuprofen bijwerkingen geven ter hoogte van het maagdarmstelsel. Daarom wordt het innemen van een maagbeschermer aangeraden als je een gevoelige maag hebt, wanneer je al andere geneesmiddelen inneemt die de maag belasten, als je bloedverdunners neemt of een verhoogd risico op maagbloedingen hebt. Een maagbeschermer zorgt ervoor dat de bijwerkingen te hoogte van de maag tot een miniem beperkt blijven. Een aantal maagbeschermers zijn in lage dosering zonder voorschrift verkrijgbaar bv. geneesmiddelen met omeprazol en pantoprazol. Toch raadpleeg je best eerst je dokter of onze apothekers en apotheekassistenten voor meer advies. Bij maaglast zal de dokter bekijken of ibuprofen vervangen kan worden door een ander geneesmiddel en indien dat niet mogelijk is, kan de dosering van de maagbeschermer aangepast worden.

Ibuprofen bij dieren

Ibuprofen is een effectiefgeneesmiddel voor mensen, maar kan uiterst gevaarlijk zijn voor dieren. De stoffen in ibuprofen zijn dan ook erg belastend voor de lever van honden, katten en paarden en zijn zelfs giftig voor deze dieren. Het is dan ook ten strengste af te raden om geneesmiddelen op basis van ibuprofen aan je huisdieren te geven.

Ibuprofen bij migraine

Uit klinische ervaring blijkt dat deze pijnstiller in sommige gevallen effectiever is om de migraine te bestrijden dan paracetamol. Hier bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs voor en het kan dus ook van situatie tot situatie verschillen. Toch kan de pijnstillende werking van dit medicijn verlichting bieden bij klachten van migraine. 

Ibuprofen bij waterpokken

Wanneer je last hebt van waterpokken is het gebruik van ibuprofen afgeraden omdat dit het risico op huidcomplicaties verhoogt. Om de koorts te remmen ga je bijgevolg dan ook beter op zoek naar een andere pijnstiller. Een arts kan je hier meer advies over geven.

Ibuprofen bij windpokken

Windpokken is een andere benaming voor varicella en betekent hetzelfde als waterpokken. Om de koorts te remmen gebruik je beter geen NSAID aangezien deze het risico op huidcomplicaties verhogen.

Ibuprofen bij bloedverdunners

Aangezien deze pijnstiller ook bloedverdunnend werkt, mag hij niet in combinatie met bloedverdunners worden gebruikt. Voor meer advies over pijnstillers en bloedverdunners raadpleeg je best een arts.

Ibuprofen NIET bij hersenschudding

Om de hoofdpijn ten gevolge van een hersenschudding te bestrijden is het af te raden om een pijnstiller als ibuprofen te nemen.

Ibuprofen MEESTAL NIET bij oogontsteking

Een arts kan bij een oogontsteking een ontstekingsremmer voorschrijven. Toch zal een arts vaak opteren voor het gebruik van antibiotica aangezien een oogontsteking op lange termijn blijvende schade aan het zicht kan aanrichten.