Inflammatoire darmziekten (IBD): oorzaken, symptomen en behandeling

Wat is IBD?

IBD of inflammatoire darmziekten is geen aandoening op zicht, maar is eerder een benaming voor een specifieke groep van darmziekten waarbij er zich langdurige ontstekingen voordoen bij het spijsverteringsstelsel. Het spijsverteringsstelsel bestaat uit: 

• De mond
• De keel
• De maag
• De dunne darm
• De dikke darm

De taken van je spijsverteringsstelsel zijn het afbreken van voedsel, het opnemen van voedingsstoffen en het verwijderen van onnuttige of overbodige stoffen. Wanneer bepaalde delen ervan ontstoken raken, kan het spijsverteringsstelsel deze taken niet meer optimaal uitvoeren en spreekt met van IBD. Dit kan erg pijnlijk en storend zijn of in sommige gevallen zelfs levensbedreigend. 

Veel voorkomende inflammatoire darmziekten

Onder IBD vallen vele aandoeningen, maar de meest voorkomende zijn colitis ulcerosa en de ziekte van Chrohn. In het geval van colitis ulcerosa gaat het over een ontsteking van de dikke darm, wat de vertering verstoord. De ziekte van Chrohn houdt in dat eender welk deel van het spijsverteringsstelsel ontstoken is, maar vooral het uiteinde van de dunne darm.

Symptomen

De symptomen van inflammatoire darmziekten hangen af van de locatie en de ernst van de ontsteking. Voorbeelden van mogelijke symptomen zijn: 

• Diarree, komt voor wanneer de darmen geen water kunnen absorberen
• Bloedende zweren, herkenbaar aan bloed in de stoelgang
• Maagpijn, krampen, zwellen door darmobstructie
• Gewichtsverlies en anemie, wat kan leiden tot verstoorde groei bij kinderen

Mensen met de ziekte van Crohn kunnen ook aften in de mond krijgen en in sommige gevallen zweren rond de genitaliën of anus.

IBD kan ook klachten veroorzaken buiten het spijsverteringsstelsel, zoals:

• Oogontsteking
• Huidaandoeningen
• Artritis

Oorzaken

Hoewel er nog geen precieze oorzaak voor IBD werd vastgesteld, zijn er wel een reeks factoren die de kans op zulke darmziekten verhogen:

• Aanleg
• Slecht werkend immuunsysteem
• Roken
• Etniciteit
• Leeftijd
• Omgevingsfactoren
• Gender

Complicaties van IBD

Mogelijke gevolgen van IBD zijn:

• Ondervoeding en gewichtsverlies
• Darmkanker
• Fistels
• Perforatie of scheuren van de darmen
• Darmobstructie

In zeldzame gevallen kan IBD leiden tot shock, wat levensgevaarlijk is. Dit is meestal een gevolg van een langdurige en plotse bloederige diarree.

Diagnose

Om IBD vast te stellen zal je dokter eerst bevragen of je familie hier last van heeft en vragen stellen over je stoelgang. Dit kan opgevolgd worden door een lichamelijk onderzoek en andere diagnostische testen, zoals bijvoorbeeld een monster van je stoelgang en bloed nemen, een endoscopie of een CT en MRI scan.

Behandeling

Er zijn enkele verschillende mogelijke behandelingen voor IBD:

• Medicatie: corticosteroïden, 5-ASA preparaten, immunomodulatoren, biologicals
• Veranderingen in levensstijl: genoeg water drinken, triggers vermijden, lichaamsbeweging
• Supplementen om het tekort aan voedingsstoffen aan te vullen
• Operaties

Preventie

Als je genetische aanleg je IBD veroorzaakt, kan je het niet voorkomen. Wel kan je bepaalde zaken doen om het risico te verlagen en het terugkeren van symptomen te voorkomen:

• Voeding eten die rijk is aan voedingsstoffen
• Regelmatig aan lichaamsbeweging doen
• Stoppen met roken

IBD kan lastig zijn, maar door het advies van je dokter te volgen kunnen de effecten op je dagelijks leven onder controle worden gehouden. 

IBD of inflammatoire darmziekten is een overkoepelende naam voor een groep aandoeningen waarbij er zich ontstekingen voordoen in het spijsverteringsstelsel. Dit brengt allerlei problemen met zich mee zoals het niet goed opnemen van voedingsstoffen of krampen. De symptomen kunnen verholpen worden met medicatie of operaties. Wanneer er geen concrete oplossing is, kan de aandoening in bedwang gehouden worden door medicatie, veranderingen in levensstijl en supplementen.