Ondanks onze vermeende openheid over alles kunnen we nog altijd onzeker en zelfs onwetend zijn over onze intieme zone. Hoe komt dit eigenlijk?

Allereerst is de voorlichting die we van jongs af aan krijgen niet uitgebreid genoeg. Onze kennis van de vrouwelijke anatomie is beperkt. Zo bestaat er in het Nederlands niet eens 1 woord voor de gehele vrouwelijke intieme zone. Er is de vagina, de buisvormige opening, maar de zone daarrond (schaamlippen, clitoris, urinebuis en opening van de vagina) wordt vulva genoemd. De clitoris is geen klein knopje maar een onderhuids orgaan dat veel dieper gaat, zich splitst en helemaal onder de schaamlippen doorloopt. Zo’n achtduizend zenuwvezels lopen door de clitoris. Ter vergelijking: een penis heeft slechts de helft. Dat maakt de clitoris gevoeliger dan vingertoppen of elk ander onderdeel van ons lichaam. 

En dan zijn er de verwachtingen die we hebben van ons geslachtsorgaan. Geurloos, perfect onthaard, zonder jeuk of andere ongemakken. En veel vrouwen verwachten ook dat hun lichaam altijd doet wat ze ervan verwachten, met een vagina die zal blijven functioneren als een vochtige plek van passie en wellust. Tot de realiteit om de hoek komt kijken.

Wat is een goede intieme hygiëne?

Net zoals er te weinig kennis is over de anatomie en het functioneren van de vagina en vulva, bestaan er nogal wat misverstanden over hoe je je intieme zone best verzorgt. Een gezonde vagina is zelfreinigend. Afscheiding of ‘witverlies’ is perfect normaal. Dit kan soms licht van kleur en geur veranderen, afhankelijk van het moment van je cyclus.

Elke vagina heeft een zachte geur, die voor iedere vrouw anders is. Het is absoluut afgeraden om overvloedig te spoelen met water, intieme deodorant te gebruiken of een vaginale douche te doen aan de hand van speciale producten. Deze praktijken kunnen schadelijk zijn voor je vaginale flora. Resultaat: méér problemen, irritaties en infecties. Laat je vagina dus met rust en reinig deze niet van binnen. Wassen met lauw water is voldoende. Gebruik ook geen washandjes, hier hopen bacteriën zich makkelijk op.

Voor de vulva (de buitenzone) kan je een aangepast middel gebruiken voor een dagelijkse reiniging. Uit onderzoek blijkt dat maar liefst 54% van de vrouwen gewone douchegel gebruikt voor hun intieme zone (1). Het probleem met douchegels en zepen is dat de pH-waarde (zuurtegraad) niet is aangepast aan de pH-waarde van je vagina. Vergelijk het met je haren wassen: dat doe je ook met shampoo. Je intieme zone heeft nood aan een product dat zachtaardig is en de hoge zuurtegraad niet verstoort. 

Speciaal aangepaste producten vind je in de apotheek of parafarmacie. De merken die je alleen bij de drogist en/of in de supermarkt vindt, zijn vaak te agressief voor een dagelijkse verzorging of bevatten bestanddelen die niet goed zijn voor je vaginale flora.

Wat te doen bij een vaginale schimmelinfectie en andere ongemakken?

Jeuk, een branderig gevoel en abnormaal witverlies. Een vaginale schimmelinfectie is allesbehalve een pretje. Veel vrouwen durven hier niet openlijk over te praten, waardoor het lijkt alsof deze intieme problemen niet vaak voorkomen. Integendeel: onderzoek toont aan dat 3 op de 4 vrouwen minstens één keer in hun leven met een vaginale infectie te maken krijgt(2).

Tips om je vagina in topconditie te houden

• Draag katoenen ondergoed. Synthetische stoffen laten de vagina niet goed ademen waardoor er meer kans is op overtollige schimmelgroei. Ook wordt er van nature veel talg geproduceerd en vocht vastgehouden in je intieme zone, waardoor er makkelijk wrijvingen en irritaties kunnen ontstaan.
• Slaap ’s nachts zonder ondergoed en vermijd strakke broeken
• Wat met ontharen? Waxen geeft geen risico op ingegroeide haren en een scheermesje kan kleine wondjes veroorzaken die kunnen infecteren. Zorg altijd voor een schoon, scherp mesje en scheer je onder de douche. Een andere optie is ontharing door lasertherapie, waar je deze nadelen niet hebt.
• Draag zorg voor je bekkenbodemspieren, door bijvoorbeeld tijdens het urineren je plas een paar seconden in te houden. Sterke bekkenbodemspieren voorkomen incontinentie en geven soms intensere orgasmes.
• Ga op tijd naar je huisdokter of de gynaecoloog voor een uitstrijkje. Vanaf je 30e wordt dit elke 3 jaar aangeraden. Het kan ook zijn dat je gynaecoloog of huisdokter je jaarlijks wil zien.
• Merk je een sterke verandering in geur of kleur van je vaginale vocht, ga dan naar de dokter, zonder gêne. Vervelende verschijnselen zijn absoluut geen uitzondering. Met de juiste diagnose en medicatie is het wellicht zo opgelost.

Checklist producten voor intieme hygiëne

• Het product wordt aangeraden/voorgeschreven door je arts of gynaecoloog
• Het product is bij de apotheker en/of parafarmacie te koop
• Het is aangepast aan de pH-waarde van je intieme zone
• Het bevat geen zeep
• Het bevat geen hydraterende en verzorgende bestanddelen van natuurlijke oorsprong
• Het is getest onder medisch toezicht

1 Listen voor Biocodex, U & A Intieme hygiëne, 1000 vrouwen, oktober 2020
2 https://www.gezondheidsnet.nl/vaginale-klachten/voorkom-een-vaginale-schimmelinfectie