Koolstofmonoxidevergiftiging symptomen en behandeling

Als de winter er weer aankomt en de verwarming wordt ingeschakeld, horen we helaas soms meldingen van sterfgevallen als gevolg van koolmonoxidevergiftiging. Wat is een koolstofmonoxidevergiftiging en hoe ontstaat dit? Maar vooral, hoe kan je dit opsporen en vermijden? Hieronder vind je een antwoord op al je vragen omtrent dit onderwerp.

Wat is een koolstofmonoxidevergiftiging?

Deze vergiftiging treedt op wanneer het gas dat koolmonoxide (CO) wordt genoemd, geproduceerd door de onvolledige verbranding van gas (aardgas, butaan of propaan), steenkool, stookolie, olie of hout, wordt ingeademd. Het ontstaat als er niet voldoende zuurstoftoevoer is, waardoor CO niet kan oxideren en dus in CO2 kan veranderen. CO is kleurloos en geurloos, dus het is moeilijk of onmogelijk om het in de lucht te detecteren, tenzij je een detector hebt.

Koolmonoxidevergiftiging heeft vaak te maken met verwarmingstoestellen, open haarden of verbrandingsmotoren (die op gas, hout, kolen, benzine, brandstof of zelfs ethanol lopen). Deze apparaten kunnen zorgen voor CO uitstoot, vooral als deze verouderd zijn of niet goed werken. Meer dan 75% van de vergiftigingen vindt plaats tussen oktober en maart, meestal thuis veroorzaakt door een boiler.

Ten slotte kan koolstofvergiftiging ook in een auto voorkomen, vooral in geval van brand of smeulend vuur, omdat grote hoeveelheden CO kunnen opduiken. Koolmonoxidevergiftiging kan worden veroorzaakt door elk type machine en motorvoertuig.

Wat zijn de symptomen van een koolstofmonoxidevergiftiging?

De symptomen zijn erg niet-specifiek en lijken op die van de griep. Ze kunnen over een tijdspanne van een paar minuten tot een paar uur voorkomen, afhankelijk van de hoeveelheid CO die wordt uitgestoten. In feite zet de CO zich vast op de hemoglobine in plaats van op zuurstof, waardoor het zuurstofniveau in het bloed en daarmee de bijdrage aan de verschillende organen afneemt. Hoe hoger de hoeveelheid CO, hoe ernstiger en sneller de gevolgen intreden.

Hieronder vind je de verschillende symptomen van koolmonoxidevergiftiging met de geschatte tijd van hun voorkomen, afhankelijk van de concentratie van koolmonoxide. Acute intoxicatie (een grote hoeveelheid CO in een zeer beperkte ruimte) kan leiden tot ademstilstand en dus tot de dood.

Symptomen van koolmonoxidevergiftiging

• Malaise
• Hoofdpijn
• Misselijkheid of braken
• Duizeligheid
• Versnelde hartslag
• Aanhoudende zwakte / vermoeidheid bij chronische intoxicatie
• Kortademigheid
• Geestelijke verwarring
• Enz.

Wat zijn de nawerkingen van een koolstofmonoxidevergiftiging?

Neurologische aandoeningen kunnen optreden als gevolg van koolstofintoxicatie, zoals prikkelbaarheid, geheugenproblemen, abnormale bewegingen, maar ook hart-, ademhalings- of bloedaandoeningen. Ten slotte kunnen neurologische stoornissen bij kinderen leiden tot groeiachterstand.

Hoe kan je een koolstofmonoxidevergiftiging detecteren?

Naast de symptomen is het van essentieel belang om rekening te houden met de omstandigheden van intoxicatie:

• Wat is je type verwarming? Heb je een gasboiler of boiler voor centrale verwarming? Zijn ze verouderd of slecht onderhouden?
• Hebben andere mensen dezelfde symptomen in huis?
• Komen de symptomen altijd op dezelfde plaats of hetzelfde tijdstip voor?
• Enz.

Wat doen bij een koolstofmonoxidevergiftiging?

Als je een koolstofvergiftiging vermoedt, moet je snel handelen:

• Als je je in een andere kamer dan een bewusteloos slachtoffer bevindt, bel dan om hulp en evalueer de situatie en de gevaren vooraleer je de andere kamer betreedt.
• Open de deuren en ramen om de kamer te ventileren, als dit jou niet in gevaar brengt.
• Bel om hulp en geef aan dat je denkt dat het CO-vergiftiging is. Beschrijf ook de toestand van het slachtoffer (vooral als deze buiten bewustzijn is).
• Stop het betreffende apparaat als mogelijk.
• Haal het slachtoffer / de slachtoffers uit de kamer.
• Plaats het slachtoffer in de stabiele zijligging als deze bewusteloos is. Zo voorkom je dat deze kan stikken in braaksel.

Als je een CO vergiftiging vermoedt, moet je snel handelen!

Hoe een koolstofmonoxidevergiftiging vermijden?

• Ventileer alle kamers dagelijks, minimaal 10 minuten, onderhoud de ventilatiesystemen en zorg ervoor dat de luchtinlaten en -uitlaten schoon zijn (vooral in de badkamer).
• Laat je verwarmingssysteem elk jaar vóór de winter controleren. Doe beroep op een professional om de warmwatersystemen en rookkanalen te onderhouden.
• Installeer eventueel een koolmonoxidemelder.
• Volg de bedieningsinstructies voor de verbrandingsapparatuur en laat nooit een back-upverwarming constant aan.
• Zorg ervoor dat de generatoren zich buiten het gebouw bevinden en gebruik nooit een kachel, een brasero of een barbecue om je te verwarmen of een ander apparaat dat niet voor dit doel is voorzien.

Wat is de behandeling voor een koolstofmonoxidevergiftiging?

De hulpdiensten zullen zuivere zuurstof toedienen en indien nodig het slachtoffer reanimeren. Ze behandelen ook eventuele complicaties zoals stuiptrekkingen, hartproblemen, longoedeem of acidose. Bij ernstig bedwelmde kinderen is ontwikkelingsachterstand een van de ernstigste complicaties en vereist een langdurige follow-up.