Koorts: bij welke temperatuur moet je je zorgen maken?

Is koorts altijd een teken van een infectie?

De normale lichaamstemperatuur schommelt tussen 36°C en 37,2°C, afhankelijk van de persoon, de menstruele cyclus (tijdens de eisprong stijgt de lichaamstemperatuur) en het tijdstip van de dag (’s avonds is je temperatuur ook hoger).

Er is sprake van koorts wanneer de temperatuur 38°C bereikt. Meestal wordt koorts veroorzaakt door een virale, bacteriële of parasitaire infectie. Maar het kan ook worden veroorzaakt door andere ziekten: ontstekingsziekten, tumoren, hyperthyreoïdie of gewoon door intense inspanning of een hitteberoerte.

Is een ziekte ernstiger als ze gepaard gaat met koorts?

Koorts is een verdedigingsmechanisme van ons lichaam. Het "verhoogt de 'thermostaat' in de hersenen om de vermenigvuldiging van microben te voorkomen en zo de witte bloedcellen te helpen bij het bestrijden van infecties. Daarom is het ook niet per se nodig om de koorts meteen te doen dalen.

Hoewel koorts een teken van een goed werkend immuunsysteem is, kan deze reactie ook een alarmsignaal zijn. Voorbeeld: wanneer koorts optreedt tijdens een verkoudheid met een virale oorsprong, is dit het teken van een bacteriële superinfectie. Simpel gezegd betekent dat dat er naast de verkoudheid ook nog een extra infectie plaatsvindt.

Onder de 39°C, wanneer moet je een dokter raadplegen?

Artsen vinden dat er niets aan de hand is zolang de temperatuur onder de 38,5°C blijft.

Wanneer je temperatuur na 48 uur nog steeds verhoogd is, neem je beter wel contact op met een arts.

"Een urineweginfectie komt vaak voor bij jonge vrouwen, maar als dat gepaard gaat met lichte koorts, kan dit wijzen op een ernstiger nierprobleem.

Wat veroorzaakt gewoonlijk koorts?

Koorts ontstaat wanneer een deel van de hersenen, de hypothalamus genaamd, het instelpunt van uw normale lichaamstemperatuur naar boven verschuift. Wanneer dit gebeurt, kunt u het koud krijgen en extra lagen kleding aantrekken, of u kunt gaan rillen om meer lichaamswarmte te genereren. Dit resulteert uiteindelijk in een hogere lichaamstemperatuur. Er zijn tal van verschillende aandoeningen die koorts kunnen veroorzaken. Enkele mogelijke oorzaken zijn:

• infecties, waaronder griep en longontsteking
• sommige inentingen, zoals difterie of tetanus (bij kinderen)
• tandjes krijgen (bij zuigelingen)
• sommige ontstekingsziekten, waaronder artritis en de ziekte van Crohn
• bloedklonters
• extreme zonnebrand
• voedselvergiftiging
• sommige medicijnen, waaronder antibiotica

Afhankelijk van de oorzaak van de koorts, kunnen bijkomende symptomen omvatten:

• zweten
• rillen
• hoofdpijn
• spierpijn
• verlies van eetlust
• uitdroging
• algehele zwakte

Wie loopt er risico in geval van hoge koorts?

Onder de 40°C vormt koorts geen bedreiging voor een jong persoon in goede gezondheid.

Maar boven 38 °C moeten meer kwetsbare personen zonder aarzelen medisch advies vragen. De volgende personen lopen een hoger risico bij koorts:

• kinderen jonger dan één jaar;
• ouderen die zeer snel uitdrogen
• zwangere vrouwen
• patiënten die lijden aan chronische ziekten (diabetes, hart- of ademhalingsproblemen);
• mensen die immunosuppressieve medicijnen gebruiken, na een transplantatie, bijvoorbeeld.

Welke thermometer moet ik kiezen om mijn koorts te meten?

De temperatuur kan worden gemeten onder de oksel, in het oor, op het voorhoofd, in de mond of in de anus. De rectale weg blijft de referentie voor artsen.

Elektronische thermometers zijn niet duur en zeer nauwkeurig

De sonde wordt rectaal, buccaal of onder de oksel ingebracht, en het scherm geeft de temperatuur in minder dan een minuut weer. Hun enige nadeel is dat ze na een paar jaar minder betrouwbaar kunnen zijn. Voor wie? De hele familie. Voor peuters wordt een rectale meting aangeraden. De meeste volwassenen en kinderen ouder dan 5 jaar verkiezen een meting in de mond of onder de oksel. De elektronische thermometer moet dan onder de tong of onder de oksel worden geplaatst. Deze laatste meting kan echter worden beïnvloed door de buitentemperatuur.

Voorhoofd infrarood thermometers.

Deze apparaatjes zijn uitgerust met een infraroodsonde en voeren in minder dan een seconde een reeks metingen uit. Van die metingen geeft het apparaat uiteindelijk het hoogste resultaat weer. Ze kunnen worden gebruikt zonder het voorhoofd of de slaap aan te raken, wat ze veel handiger maakt dan andere elektronische thermometers, vooral voor kinderen. Verder hebben ze ook het voordeel dat ze erg hygiënisch zijn en het risico van besmetting beperken. Het enige nadeel is dat ze niet altijd even nauwkeurig zijn.

Infrarood oorthermometers

Deze thermometers maken gebruik van dezelfde infraroodtechnologie om de temperatuur in het oor te meten, maar met grotere nauwkeurigheid. Een infrarood thermometer is geschikt voor kinderen vanaf 2 jaar (onder deze leeftijd wordt de meting bemoeilijkt door de vorm van het kleine kinderoor).

Gallium thermometers

De ondertussen verboden kwikthermometers zijn vervangen door gallium thermometers. Deze thermometers bevatten warmtegevoelige metalen die opklimmen langs een schaalverdeling. Het gebruik ervan is identiek aan dat van elektronische thermometers.

Let erop dat je 0,5°C moet toevoegen als u ervoor kiest de temperatuur in de mond te meten, of 1°C onder de oksel. De koortsgrens is 38°C.

Welke medicatie moet gebruikt worden om koorts te verminderen?

Om koorts te verminderen moet altijd eerst paracetamol worden genomen, omdat deze pijnstiller voor de minste bijwerkingen kan zorgen:

• bij volwassenen: de aanbevolen maximumdosis is 4 g per dag, te verdelen over 4 innames;
• bij kinderen: 60 mg/kg/dag, verdeeld in 4 of 6 doses, d.w.z. ongeveer 15 mg/kg om de 6 uur (minimale tijd tussen 2 doses van 4 uur).

Als paracetamol gecontra-indiceerd is, kan een NSAID (niet-steroïdale anti-inflammatoire pijnstiller) worden gebruikt: ibuprofen (bij kinderen ouder dan 3 maanden) en ketoprofen (bij kinderen ouder dan 6 maanden). Bij kinderen mogen NSAID's alleen worden gebruikt na medisch advies.

Aspirine en alle andere NSAID's zijn gecontra-indiceerd bij zwangere vrouwen vanaf de zesde maand van de zwangerschap. NSAID's moeten ook worden vermeden in geval van waterpokken.

Het is ook gecontra-indiceerd om verschillende behandelingen te combineren.

Welke koortswerende behandeling ook wordt gebruikt, respecteer de doses en de intervallen die op in de bijsluiter zijn aangegeven. Verleng de behandeling niet langer dan drie dagen zonder medisch advies.

Wat moet ik doen als een baby koorts heeft?

Een lauw bad, 2°C onder lichaamstemperatuur, wordt al lang aanbevolen om stuiptrekkingen bij baby's te voorkomen. Maar deze aanvallen komen bij minder dan 5% van de peuters voor, en deze behandeling wordt nu als te bruut beschouwd en wordt niet langer aanbevolen.

Gerelateerd:Koorts bij kinderen

Om de koorts te verlagen en de pijn te verlichten, worden drie eenvoudige maatregelen aanbevolen, die gepaard moeten gaan met een geneeskundige behandeling:

• bedek het kind niet te veel
• laat de baby regelmatig drinken
• verhoog de temperatuur in de kamer niet

Paracetamol is het enige geneesmiddel dat wordt aanbevolen als eerstelijnsbehandeling voor een peuter. Te gebruiken als monotherapie (zonder andere medicatie) gedurende 24 uur. Als de symptomen en het ongemak aanhouden, is een nieuw medisch advies absoluut noodzakelijk.

Wanneer moet je naar de eerste hulp?

Breng de baby naar de eerste hulp wanneer:

• hij minder dan 3 maanden oud is
• hij voor de eerste keer stuiptrekt
• hij moeite heeft met ademhalen
• er vlekken op de huid verschijnen
• hij somber en futloos lijkt
• hij huilt zonder op te houden

U of uw kind moeten ook zo snel mogelijk naar een arts gaan als koorts gepaard gaat met een van de volgende symptomen:

• ernstige hoofdpijn
• zwelling van de keel
• huiduitslag, vooral als de uitslag erger wordt
• gevoeligheid voor fel licht
• een stijve nek en nekpijn
• aanhoudend braken
• lusteloosheid of prikkelbaarheid
• buikpijn
• pijn bij het plassen
• spierzwakte
• ademhalingsmoeilijkheden of pijn op de borst
• verwarring