Menstruatiepijn: Oorzaken, Behandelingen & Meer

Pijnlijke menstruatie wordt ook wel dysmenorroe genoemd. Er zijn twee soorten dysmenorroe: primaire en secundaire.

Primaire dysmenorroe komt voor bij mensen die pijn hebben voor en tijdens de menstruatie. Als je een normale menstruatie hebt gehad die op latere leeftijd pijnlijk wordt, kan er sprake zijn van secundaire dysmenorroe. Een aandoening van de baarmoeder of andere bekkenorganen, zoals endometriose of baarmoederfibromen, kan dit veroorzaken.

Wat zijn de oorzaken?

Het is niet altijd mogelijk om de oorzaak van een pijnlijke menstruatie te achterhalen. Sommige mensen lopen gewoon een hoger risico op een pijnlijke menstruatie.

Deze risico's zijn onder andere:

• jonger zijn dan 20 jaar
• een familiegeschiedenis van pijnlijke menstruaties hebben
• roken
• hevig bloeden tijdens de menstruatie
• onregelmatige menstruatie
• nooit een baby hebben gehad
• het bereiken van de puberteit voor de leeftijd van 11

Een hormoon met de naam prostaglandine veroorzaakt spiersamentrekkingen in de baarmoeder die het baarmoederslijmvlies doen uitzetten. Deze samentrekkingen kunnen pijn en ontsteking veroorzaken. Het prostaglandineniveau stijgt vlak voor de menstruatie begint.

Een pijnlijke menstruatie kan ook het gevolg zijn van een onderliggende medische aandoening, zoals:

• Premenstrueel syndroom. PMS is een veel voorkomende aandoening die wordt veroorzaakt door hormonale veranderingen in het lichaam die zich 1 tot 2 weken voor het begin van de menstruatie voordoen. De symptomen verdwijnen meestal na het begin van de bloeding.
• Endometriose. Dit is een pijnlijke medische aandoening waarbij cellen van de baarmoederslijmvlies in andere delen van het lichaam groeien, meestal in de eileiders, eierstokken of weefsel dat het bekken bekleedt.
• Fibromen in de baarmoeder. Fibromen zijn goedaardige gezwellen die druk kunnen uitoefenen op de baarmoeder of een abnormale menstruatie en pijn kunnen veroorzaken, hoewel ze vaak geen klachten veroorzaken.
• Bekkenontstekingsziekte. Dit is een infectie van de baarmoeder, eileiders of eierstokken, vaak veroorzaakt door seksueel overdraagbare bacteriën die ontsteking van de voortplantingsorganen en pijn veroorzaken.
• Adenomyose. Dit is een zeldzame aandoening waarbij het baarmoederslijmvlies in de spierwand van de baarmoeder groeit, wat ontsteking, druk en pijn veroorzaakt. Het kan ook leiden tot langere of zwaardere menstruaties.
• Cervicale stenose. Cervixstenose is een zeldzame aandoening waarbij de baarmoederhals zo klein of nauw is dat de menstruatie trager op gang komt, waardoor de druk in de baarmoeder toeneemt en pijn ontstaat.

Thuisbehandeling

Thuisbehandelingen kunnen nuttig zijn om pijnlijke menstruaties te verlichten. Dingen die je thuis kunt proberen zijn onder andere:

• gebruik van een verwarmingskussen op de bekken of rug
• de buik masseren
• een warm bad nemen
• regelmatige lichaamsbeweging
• het eten van lichte, voedzame maaltijden
• beoefening van ontspanningstechnieken of yoga
• ontstekingsremmende medicijnen zoals ibuprofen innemen enkele dagen voor je de menstruatie verwacht
• het innemen van vitaminen en supplementen zoals:
  • vitamine B-6
  • vitamine B-1
  • vitamine E
  • omega-3 vetzuren
  • calcium
  • magnesium
  • je benen optillen of met gebogen knieën gaan liggen
  • de inname van zout, alcohol, cafeïne en suiker verminderen om een opgeblazen gevoel te voorkomen

Wanneer moet je een dokter bellen?

Als menstruatiepijn je belemmert om elke maand basistaken uit te voeren, kan het tijd zijn om met een gynaecoloog te praten.

Praat met een arts over je symptomen en als je een van de volgende dingen ervaart:

• aanhoudende pijn na plaatsing van het spiraaltje
• ten minste drie pijnlijke menstruaties
• het uitstoten van bloedstolsels
• krampen die gepaard gaan met diarree en misselijkheid
• bekkenpijn als je niet menstrueert

Plotselinge krampen of pijn in het bekken kunnen tekenen zijn van een infectie. Een onbehandelde infectie kan littekenweefsel veroorzaken dat de bekkenorganen beschadigt en kan leiden tot onvruchtbaarheid.

Als u symptomen van een infectie heeft, zoek dan onmiddellijk medische hulp:

• koorts
• hevige pijn in het bekken
• plotselinge pijn, vooral als je zwanger zou kunnen zijn
• vaginale afscheiding die vies ruikt

Diagnose

Om de onderliggende oorzaak van een pijnlijke menstruatie te achterhalen, zal een arts waarschijnlijk je medische voorgeschiedenis opnemen en een lichamelijk onderzoek doen. Dit omvat een bekkenonderzoek om te controleren op eventuele afwijkingen in het voortplantingssysteem en om te zoeken naar tekenen van infectie.

Als je arts denkt dat een onderliggende aandoening de oorzaak is van je symptomen, kan hij of zij beeldvormend onderzoek doen. Deze kunnen bestaan uit:

• een echografie
• een CT-scan
• een MRI

Afhankelijk van de resultaten van de beeldvormende onderzoeken kan een arts een laparoscopie laten doen. Dit is een onderzoek waarbij een arts kleine incisies in de buik maakt waarin hij een optische vezelslang met een camera aan het uiteinde inbrengt om in uw buikholte te kijken.

Medische behandeling

Als de menstruatiepijn niet kan worden verholpen met een behandeling thuis, zijn er medische behandelingsmogelijkheden.

De behandeling hangt af van de ernst en de onderliggende oorzaak van uw pijn. Als een immuunstoornis of seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) de oorzaak zijn van je pijn, zal je arts je antibiotica voorschrijven om de infectie op te heffen.

Een arts kan ook medicijnen voorschrijven, zoals:

• Niet-steroïde anti-inflammatoire (NSAID) geneesmiddelen. Je kunt deze medicijnen gewoon bij de drogist kopen of een arts kan ze voorschrijven.
• Andere pijnstillers. Hieronder vallen vrij verkrijgbare middelen zoals paracetamol of sterkere pijnstillers op voorschrift.
• Antidepressiva. Antidepressiva worden soms voorgeschreven om de stemmingswisselingen die ermee gepaard gaan te verminderen.

Een arts kan ook voorstellen dat je hormonale anticonceptie probeert. Hormonale anticonceptie is verkrijgbaar in de vorm van een pil, een pleister, een vaginale ring, een injectie, een implantaat of een spiraaltje. Hormonen voorkomen de eisprong, wat de menstruatiekrampen kan tegengaan.

Endometriose of myomen in de baarmoeder kunnen met een operatie worden behandeld. Dit is een optie als andere behandelingen geen succes hebben gehad. Bij de operatie worden alle endometriose-implantaten, baarmoedermyomen of cysten verwijderd.

In zeldzame gevallen is een hysterectomie (het operatief verwijderen van de baarmoeder) een optie als andere behandelingen niet hebben gewerkt en de pijn hevig is. Als je een hysterectomie ondergaat, zul je geen kinderen meer kunnen krijgen. Deze optie wordt meestal alleen gebruikt als iemand niet van plan is kinderen te krijgen of aan het eind van zijn vruchtbare jaren is.