Wat te doen tegen psoriasis?

Symptomen van psoriasis

De tekenen en symptomen van psoriasis zijn voor iedereen verschillend. De gemeenschappelijke kenmerken en symptomen zijn onder andere:

• Rode vlekken die de huid bedekken met dikke, zilverkleurige schilfers
• Kleinschalige schaafplekken (vaak gezien bij kinderen)
• Droge, gebarsten huid die kan bloeden
• Jeuk, branderigheid of pijn
• Dikke putjes in de huid
• Gezwollen en stijve gewrichten

Psoriasisplekken kunnen variëren van enkele plekken met roosachtige schilfers tot grote uitbarstingen die grote gebieden bestrijken. De meeste soorten psoriasis gaan door cycli. Het kan echter ook zijn dat de psoriasis aanhoudt voor een paar weken of maanden, om vervolgens weer af te nemen.

De oorzaken van psoriasis 

De oorzaak van psoriasis wordt niet volledig begrepen. Men denkt echter dat het te maken heeft met een immuunsysteemprobleem met T-cellen en andere witte bloedcellen, neutrofielen genaamd, in je lichaam. T-cellen reizen normaal gesproken door het lichaam om zich te verdedigen tegen vreemde stoffen, zoals virussen of bacteriën. Maar als je psoriasis hebt, vallen de T-cellen per ongeluk gezonde huidcellen aan, alsof ze een wond genezen of een infectie bestrijden. Overactieve T-cellen veroorzaken ook een verhoogde productie van gezonde huidcellen, meer T-cellen en andere witte bloedcellen. Die stromen door in de huid waardoor roodheid en soms pus in de laesies kunnen ontstaan. Verwijde bloedvaten in door psoriasis aangetaste gebieden zorgen voor een warm gevoel en roodheid in de huidlaesies.

Het proces wordt een voortdurende cyclus waarin nieuwe huidcellen te snel naar de buitenste huidlaag bewegen - in dagen in plaats van weken. Huidcellen bouwen zich op in dikke, schilferige plekken op het huidoppervlak en gaan door tot de behandeling de cyclus stopt. Het is niet helemaal duidelijk wat de oorzaak is van het slecht functioneren van T-cellen bij mensen met psoriasis. Onderzoekers geloven dat zowel genetische als omgevingsfactoren een rol spelen.

Psoriasis triggers

Psoriasis begint of verergert meestal als gevolg van een trigger die je misschien kunt identificeren en vermijden. Factoren die psoriasis kunnen veroorzaken zijn onder andere:

• Besmettingen, zoals streptokokken of huidbesmettingen
• Verwonding aan de huid, zoals een snij- of schraapwond, een insectenbeet of een ernstige zonnebrand.
• Stress
• Roken
• Zwaar alcoholgebruik
• Vitamine D-tekort
• Bepaalde medicijnen - waaronder lithium, dat wordt voorgeschreven voor bipolaire stoornis, hoge bloeddrukmedicijnen zoals bètablokkers, anti-malariamedicijnen en jodiden.

Risicofactoren van psoriasis 

Iedereen kan psoriasis ontwikkelen, maar de volgende factoren kunnen je risico op het ontwikkelen van de ziekte verhogen:

• Familiegeschiedenis. Dit is één van de belangrijkste risicofactoren. Het hebben van één ouder met psoriasis verhoogt je risico om de ziekte te krijgen en het hebben van twee ouders met psoriasis verhoogt uw risico nog meer.
• Virale en bacteriële infecties. Mensen met HIV zullen eerder psoriasis ontwikkelen dan mensen met een gezonde immuunsysteem. Kinderen en jonge volwassenen met terugkomende besmettingen, in het bijzonder streptokokken, kunnen ook een verhoogd risico hebben.
• Stress. Omdat de spanning het immuunsysteem kan beïnvloeden, kunnen de hoge spanningsniveaus je risico op psoriasis verhogen.
• Obesitas. Overgewicht verhoogt het risico op psoriasis. Bij alle vormen van psoriasis ontstaan vaak verminderingen (plaques) in de vorm van huidplooien.
• Roken. Het roken van tabak verhoogt niet alleen het risico op psoriasis, maar kan ook de ernst van de ziekte vergroten. Roken kan ook een rol spelen bij de eerste ontwikkeling van de ziekte.

De verschillende soorten psoriasis

In tegenstelling tot wat sommige mensen denken zijn er meerdere soorten psoriasis waar je last van kunt hebben. Wij hebben hieronder de verschillende soorten even op een rijtje gezet. 

Plaque psoriasis

De meest voorkomende vorm, plaque psoriasis, veroorzaakt droge, verhoogde, rode huidlaesies (plaques) bedekt met zilverachtige schilfers. De plaques kunnen jeukend of pijnlijk zijn en het kunnen er weinig of veel zijn. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen, inclusief uw geslachtsdelen en het zachte weefsel in de mond.

Nagel psoriasis

Psoriasis kan de vingernagels en teennagels aantasten, met als gevolg putjes, abnormale nagelgroei en verkleuring. Psoriatische nagels kunnen losraken en loskomen van het nagelbed (onycholyse). Ernstige gevallen kunnen de nagel doen afbrokkelen.

Guttate psoriasis

Dit type treft vooral jonge volwassenen en kinderen. Het wordt meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie zoals de keel van de streptokokokken. Het wordt gekenmerkt door kleine, waterdruppelvormige, schilferige laesies op de romp, armen, benen en hoofdhuid. De laesies zijn bedekt met een fijne laag en zijn niet zo dik als typische plaques. Het kan zijn dat je één enkele uitbraak hebt die vanzelf verdwijnt, of dat je herhaalde aanvallen hebt.

Psoriasis Inversa

Dit heeft vooral invloed op de huid in de oksels, in de lies, onder de borsten en rond de geslachtsdelen. Psoriasis Inversa veroorzaakt gladde, rode, ontstoken huidvlekken die verergeren bij wrijving en zweten. Schimmelinfecties kunnen deze vorm van psoriasis veroorzaken.

Pustulaire psoriasis

Deze ongewone vorm van psoriasis kan voorkomen in wijdverspreide gebieden (gegeneraliseerde pustulaire psoriasis) of in kleinere gebieden op de handen, voeten of vingertoppen. Het ontwikkelt zich over het algemeen snel, met pus gevulde blaren die verschijnen nadat de huid rood en zacht is geworden. De blaren kunnen vaak komen en gaan. Algemene pustulaire psoriasis kan ook koorts, koude rillingen, ernstige jeuk en diarree veroorzaken.

Erythrodermische psoriasis

De minst voorkomende vorm van psoriasis, erythrodermische psoriasis, kan je hele lichaam bedekken met een rode, schilferige huiduitslag die jeuk of intense verbranding kan veroorzaken.

Psoriatische artritis

Naast een ontstoken en schilferige huid, veroorzaakt psoriatische artritis pijnlijke gewrichten die typisch zijn voor artritis. Soms zijn de gezamenlijke symptomen de eerste of enige manifestatie van psoriasis of soms worden alleen veranderingen gezien. De symptomen strekken zich van mild uit tot streng en de psoriatische artritis kan om het even welke verbinding beïnvloeden. Hoewel de ziekte meestal niet zo verlammend is als andere vormen van artritis, kan het leiden tot stijfheid en progressieve gewrichtsschade die in de ernstigste gevallen kan leiden tot permanente misvorming.

Complicaties bij psoriasis

Als je psoriasis hebt, loop je een groter risico om bepaalde ziekten te krijgen. Dat zijn onder andere:

• Psoriatische artritis. Deze complicatie van psoriasis kan leiden tot gewrichtsschade en een functieverlies in sommige gewrichten.
• Oogaandoeningen. Bepaalde oogaandoeningen - zoals conjunctivitis, blepharitis en uveïtis - komen vaker voor bij mensen met psoriasis.
• Obesitas. Mensen met psoriasis, vooral mensen met een ernstigere ziekte, hebben meer kans om zwaarlijvig te zijn. Het is echter niet duidelijk hoe deze ziekten met elkaar samenhangen. De ontsteking in verband met obesitas kan een rol spelen bij de ontwikkeling van psoriasis. Of het kan zijn dat mensen met psoriasis meer kans hebben om aan te komen, mogelijk omdat ze minder actief zijn vanwege hun psoriasis.
• Type 2 diabetes. Het risico op type 2 diabetes neemt toe bij mensen met psoriasis. Hoe ernstiger de psoriasis, hoe groter de kans op type 2 diabetes.
• Hoge bloeddruk. De kans op een hoge bloeddruk is hoger bij mensen met psoriasis.
• Hart- en vaatziekten. Bij mensen met psoriasis is de kans op hart- en vaatziekten twee keer zo groot als bij mensen zonder de ziekte. Psoriasis en sommige behandelingen verhogen ook het risico op onregelmatige hartslag, beroerte, hoog cholesterolgehalte en atherosclerose.
• Metabool syndroom. Deze cluster van aandoeningen - met inbegrip van hoge bloeddruk, verhoogde insulineniveaus en abnormale cholesterolniveaus - verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.
• Andere auto-immuunziekten. Coeliakie, sclerose en de ontstekingsdarmziekte van de darm hebben meer kans om mensen met psoriasis te treffen.
• De ziekte van Parkinson. Deze chronische neurologische aandoening komt vaker voor bij mensen met psoriasis.
• Nierziekte. Matige tot ernstige psoriasis is in verband gebracht met een hoger risico op nierziekte.
• Emotionele problemen. Psoriasis kan ook van invloed zijn op je levenskwaliteit. Psoriasis wordt geassocieerd met een laag gevoel van eigenwaarde en depressie. Je kan jezelf ook sociaal terugtrekken.

De meest voorkomende soorten behandelingen

Crèmes en speciale zalf die je op de huid aanbrengt, kan worden gebruikt om milde tot matige psoriasis effectief behandelen. Wanneer de ziekte ernstiger is, worden crèmes waarschijnlijk gecombineerd met orale medicatie of lichttherapie. De huidige psoriasis behandelingen omvatten:

Corticosteroïden

Deze geneesmiddelen zijn de meest voorgeschreven medicijnen voor de behandeling van milde tot matige psoriasis. Ze verminderen ontstekingen en verlichten de jeuk en kunnen samen met andere behandelingen worden gebruikt. Milde corticosteroïde zalven worden meestal aanbevolen voor gevoelige gebieden, zoals het gezicht of huidplooien en voor de behandeling van wijdverbreide beschadigde huidvlekken. Je arts kan sterkere corticosteroïde zalf voorschrijven voor kleinere, minder gevoelige of moeilijk te behandelen gebieden. Langdurig gebruik of overmatig gebruik van sterke corticosteroïden kan leiden tot verdunning van de huid. Corticosteroïden kunnen na verloop van tijd stoppen met werken. Het is meestal het beste om corticosteroïden te gebruiken als een kortetermijnbehandeling.

Anthraline

Deze medicatie helpt de groei van de huidcellen te vertragen. Anthraline (Dritho-Scalp) kan ook schilfers verwijderen en de huid gladder maken. Maar anthraline kan de huid irriteren, en het vlekt bijna alles wat het aanraakt. Het wordt meestal voor een korte tijd aangebracht en vervolgens afgespoeld.

Topical retinoïden

Dit zijn vitamine A-derivaten die ontstekingen kunnen verminderen. De meest voorkomende bijwerking is huidirritatie. Deze medicijnen kunnen ook de gevoeligheid voor zonlicht verhogen, dus breng tijdens het gebruik van de medicatie zonnebrandcrème aan voordat je naar buiten gaat. Het risico op geboorteafwijkingen is veel lager voor topical retinoïden dan voor orale retinoïden, maar tazaroteen (Tazorac, Avage) wordt niet aanbevolen als je zwanger bent, borstvoeding geeft of als je zwanger wilt worden.

Salicylzuur

Beschikbaar over-the-counter (niet voorgeschreven) en op recept, salicylzuur bevordert het afslijten van dode huidcellen en vermindert de schilfering. Soms wordt het gecombineerd met andere medicijnen, zoals corticosteroïden of koolteer, om de doeltreffendheid ervan te verhogen. Salicylzuur is beschikbaar in gemedicineerde shampoos en hoofdhuidoplossingen om hoofdhuid psoriasis te behandelen.

Lichttherapie (fototherapie)

Deze behandeling maakt gebruik van natuurlijk of kunstmatig ultraviolet licht. De eenvoudigste en gemakkelijkste vorm van fototherapie is het blootstellen van uw huid aan gecontroleerde hoeveelheden natuurlijk zonlicht. Andere vormen van lichttherapie omvatten het gebruik van kunstmatig ultraviolet A (UVA) of ultraviolet B (UVB) licht, alleen of in combinatie met medicijnen.

Cyclosporine

Cyclosporine (Gengraf, Neoral) onderdrukt het immuunsysteem en is vergelijkbaar met methotrexaat in effectiviteit, maar kan slechts op korte termijn worden ingenomen. Net als andere immunosuppressieve geneesmiddelen verhoogt cyclosporine uw risico op infectie en andere gezondheidsproblemen, waaronder kanker. Cyclosporine maakt je ook gevoeliger voor nierproblemen en hoge bloeddruk - het risico neemt toe bij hogere doseringen en langdurige therapie.

Geneesmiddelen die het immuunsysteem veranderen (biologische middelen)

Verschillende van deze geneesmiddelen zijn goedgekeurd voor de behandeling van matige tot ernstige psoriasis. Het gaat om etanercept (Enbrel), infliximab (Remicade), adalimumab (Humira), ustekinumab (Stelara), golimumab (Simponi), apremilast (Otezla), secukinumab (Cosentyx) en ixekizumab (Taltz). De meeste van deze geneesmiddelen worden gegeven door middel van injectie (apremilast is oraal) en worden meestal gebruikt voor mensen die niet hebben gereageerd op traditionele therapie. Biologische middelen moeten met voorzichtigheid worden gebruikt omdat ze sterke effecten hebben op het immuunsysteem en levensbedreigende infecties kunnen toelaten. In het bijzonder moeten de mensen die deze behandelingen nemen voor tuberculose worden onderzocht.

Hoewel artsen kiezen voor behandelingen op basis van het type en de ernst van de psoriasis en de getroffen gebieden van de huid, is de traditionele aanpak om te beginnen met de mildste behandelingen - actuele crèmes en ultraviolet lichttherapie (fototherapie) - bij patiënten met typische huidlaesies (plaques) en dan pas door te gaan naar sterkere behandelingen indien dit nodig is. Patiënten met pustulaire of erythrodermische psoriasis hebben meestal vanaf het begin van de behandeling systemische therapie nodig. Het doel is om de meest effectieve manier te vinden om de cel vernieuwing te vertragen met zo min mogelijk bijwerkingen.

Alternatieve geneeskunde

Een aantal alternatieve therapieën beweren de symptomen van psoriasis te verlichten, waaronder speciale diëten, crèmes, voedingssupplementen en kruiden. Geen enkele daarvan is definitief effectief gebleken. Maar sommige alternatieve therapieën worden over het algemeen veilig geacht en kunnen nuttig zijn voor sommige mensen bij het verminderen van tekenen en symptomen als jeuk en schubben. Deze behandelingen zouden het meest geschikt zijn voor mensen met mildere, plaqueziekten en niet voor mensen met puistjes, erythroderma of artritis.

Aloë Vera 

Aloë extract crème, afkomstig van de bladeren van de aloë vera plant, kan roodheid, schilfering, jeuk en ontsteking verminderen. Het kan nodig zijn om de crème meerdere keren per dag een maand of langer te gebruiken om eventuele verbeteringen in je huid te zien.

Visolie 

Omega-3 vetzuren in visoliesupplementen kunnen ontstekingen in verband met psoriasis verminderen, hoewel de resultaten van studies gemengd zijn. Het nemen van 3 gram of minder visolie per dag wordt over het algemeen als veilig beschouwd, dat zou je dan ook kunnen overwegen.
 

Veelgestelde vragen

Wat is de belangrijkste oorzaak van psoriasis?

Psoriasis wordt, althans gedeeltelijk, veroorzaakt door het immuunsysteem dat ten onrechte gezonde huidcellen aanvalt. Als je ziek bent of een infectie bestrijdt, zal je immuunsysteem in een overdrive raken om de infectie te bestrijden. Dit kan een nieuwe psoriasis opflakkering veroorzaken. Keelontsteking is een veel voorkomende trigger.

Kan psoriasis weggaan?

Het doel van de psoriasis behandeling is om de symptomen te verminderen en hopelijk een einde te maken aan de opflakkering. Als de behandeling succesvol is, kan psoriasis in remissie gaan. Ook zonder behandeling kan psoriasis verdwijnen. Spontane remissie, of remissie die zonder behandeling plaatsvindt, is ook mogelijk.

Hoe ziet psoriasis eruit als het begint?

Psoriasis verschijnt meestal als rode of roze plaques van een verhoogde, dikke, schilferige huid. Het kan echter ook verschijnen als kleine platte bobbels, of grote dikke plaques. Het beïnvloedt meestal de huid op de ellebogen, knieën en hoofdhuid, hoewel het overal op het lichaam kan verschijnen.

Wat gebeurt er als psoriasis onbehandeld blijft?

Fysieke risico's. Onbehandelde psoriasis kan leiden tot plaques die zich blijven opbouwen en verspreiden. Deze kunnen behoorlijk pijnlijk zijn, en de jeuk kan ernstig zijn.

Kan je plotseling psoriasis ontwikkelen?

Hoewel wetenschappers niet weten wat precies de oorzaak is van psoriasis, weten we wel dat het immuunsysteem en de genetica een grote rol spelen in de ontwikkeling ervan. Meestal veroorzaakt iets psoriasis een opflakkering. De huidcellen bij mensen met psoriasis groeien abnormaal snel, wat de opbouw van psoriasislaesies veroorzaakt.

Hoe ernstig is psoriasis?

Tot 90% van alle gevallen van psoriasis worden als mild beschouwd. De fysieke en emotionele effecten van psoriasis zijn significant - vergelijkbaar met de effecten van kanker, hartziekten, diabetes of depressie. Psoriasis heeft een negatieve psychologische impact, vooral als het de handen, voeten, genitaliën of het gezicht betreft.

Welke voedingsmiddelen zijn slecht voor psoriasis?

Voedingsmiddelen die u moet vermijden als u psoriasis heeft

• Rood vlees en zuivel. Zowel rood vlees als zuivel, vooral eieren, bevatten een meervoudig onverzadigd vetzuur dat arachidonzuur wordt genoemd...
• Gluten. Coeliakie is een gezondheidstoestand die wordt gekenmerkt door een auto-immuunrespons op het eiwit gluten...
• Verwerkt voedsel...
• Alcohol.

Wat is de beste vitamine voor psoriasis?

Vitamine D. Vitamine D. Actuele zalven zijn er al enige tijd en worden gebruikt om psoriasis te behandelen. Vitamine D is de belangrijkste werkzame stof in twee voorgeschreven medicijnen - Vectische en Dovonex - die op de huid worden aangebracht. Vitamine D kan de manier waarop cellen groeien veranderen.