Symptomen en behandeling van seborroïsch eczeem (adulte vorm)

Wat is seborroïsch eczeem?

Er zijn twee vormen van seborroïsch eczeem: de juveniele vorm (leeftijd 4 weken tot 9 maanden) en de adulte vorm (vanaf de puberteit tot en met volwassen leeftijd). De informatie op deze pagina gaat over de adulte vorm.

Dit type eczeem wordt veroorzaakt door verschillende factoren. In de eerste plaats komt het voor op plaatsen waar zich veel talgklieren bevinden. Dit geeft aan dat de huid geïrriteerd raakt door de samenstelling van de talg. Door een verhoogd aantal onverzadigde vetzuren in de talg begint de huid te schilferen. Dit heeft een ontstekingsreactie in de vorm van roodheid en lichte zwelling tot gevolg. 

Een bijkomende speler in het ontstaan van seborroïsch eczeem is Pityrosporum ovale, een gist die van nature op je huid aanwezig is. Bij seborroïsch eczeem wordt deze gist in grotere hoeveelheden dan normaal aangetroffen. Het afweersysteem van het lichaam reageert hierop met een ontstekingsreactie. Dit veroorzaakt roodheid en schilfering. Tegelijkertijd produceert deze gist het enzym lipase, wat leidt tot verhoging van de onverzadigde vetzuren ook afschilfering van de huid in de hand werkt. Daarnaast scheidt deze gistsoort toxines af en dit leidt ook tot roodheid. Het is niet gekend waarom sommige mensen meer van deze gist en een afwijkende talgsamenstelling hebben.

Ten slotte zijn er ook enkele externe elementen die de aandoening kunnen verergeren:

• Emotionele inspanningen
• Koude en droge lucht

Symptomen

De aandoening uit zich als onscherp begrensde roodheid en meestal wat gelige fijne schilfering op de huid. De huidafwijking kan jeuk geven, maar minder ernstig dan bijvoorbeeld atopisch eczeem. De huid wordt mogelijk aangetast op een van de volgende plaatsen:

• De haargrenzen
• De wenkbrauwen
• De plooien naast de neus 
• In en achter de oren. 
• Op de wimpers (blefaritis squamosa) 
• Tussen de borsten 
• Tussen de rugplooien 
• In overige plooien (navel, onder de borsten, buikplooi, liezen, bilspleet, rond de anus) 

In de plooien is de schilfering door het zweten meestal verdwenen en is de huid alleen maar rood. 
In zeldzame gevallen breidt het seborroïsch eczeem zich over het gehele lichaam uit. Dit beeld staat bekend onder erytrodermie, wat ‘rode huid’ betekent. Het is een ernstige situatie waarvoor soms een ziekenhuisopname nodig is. 

Op het behaarde hoofd kan de ernst van de afwijking variëren. Wat bekend staat als “roos” wordt ook beschouwd als een milde uiting van seborroïsch eczeem. Bij roos zien we fijne schilfertjes op het behaarde hoofd die gepaard gaan met jeuk. Ook op de hoofdhuid kan het eczeem verergeren: in dat geval wordt de hoofdhuid rood en neemt de schilfering toe. Deze kan zo erg zijn dat de gehele hoofdhuid bedekt is met dikke gelige schilfers, die wat vastgekit lijken aan de haren. Als roos ernstig genoeg is en lang verwaarloosd blijft kan zelfs ook (tijdelijke) haaruitval optreden.

Behandeling

Doordat de precieze oorzaak van seborroïsch eczeem niet bekend is, zijn behandelingen gericht op het aanpakken van de symptomen. Het doel is dan op de gist Pityrosporum ovale te onderdrukken en de ontstekingsreactie van de huid te verminderen.

Uitwendige behandeling 

Voor het behaarde hoofd:

• Losweken van eventuele schilfers met een hiervoor bestemd product.
• Anti-roos shampoos die seleniumsulfide, zinkpyrithion of ketoconazol bevatten.
• Corticosteroïde lotions. (in ernstige gevallen)

Voor onbehaarde huiddelen schrijft de arts crèmes voor die ketoconazol, corticosteroïden of een combinatie hiervan bevatten.

Andere behandelvormen

Wanneer de aandoening ernstig genoeg is en uitwendige behandelingen niet werken, zijn er nog enkele andere opties. Dit komt echter niet vaak voor.

• Een tablettenkuur die itraconazol, ketoconazol of fluconazol bevat en dient om de gisten bestrijden. Sommige middelen kunnen de nier – of leverfuncties aantasten, waardoor opvolging via aanvullend bloed of urineonderzoek nodig is.
• Lichttherapie: meestal wordt UVB (smalspectrum) voorgeschreven in een frequentie 2 tot 3 keer per week.

Wat kan ik zelf doen tegen sebborroïsch eczeem?

• Na douchen altijd goed tussen de plooien afdrogen.
• Geen zeep of douchegels gebruiken die de huid irriteren.
• Roos kan vaak voorkomen worden door regelmatig het haar te wassen en goed uit te spoelen.
• Het gebruik van hypoallergene producten bevordert de algemene gezondheid van je huid.