Derdehandsrook: Alles wat je moet weten

Dergelijke oppervlakken zijn bijvoorbeeld:

• kleding
• vloerbedekking
• meubilair
• speelgoed
• voertuigen
• wanden

Contact met derdehandsrook kan ook optreden wanneer je enkele van de achtergebleven gassen op deze oppervlakken inademt. Derdehandsrook kan bijzonder giftig zijn als het zich vermengt met andere vervuilende stoffen binnenshuis.

Terwijl tweedehandsrook net zo gevaarlijk is als het roken van sigaretten zelf, krijgt de derdehandsrook ook steeds meer aandacht vanwege de gezondheidsgevaren die ermee geassocieerd worden.

Lees meer over derdehandsrook en de effecten ervan en hoe u de bijbehorende gezondheidsrisico's kunt voorkomen.

Wat zijn de gezondheidseffecten van derdehandsrook?

Roken is misschien wel een van de ergste gevaren voor de gezondheid, maar dit gevaar kan ook makkelijk vermeden worden. Volgens de American Heart Association (AHA) bevatten sigaretten meer dan 5.000 chemische stoffen. Veel daarvan zijn giftig. Voorbeelden hiervan zijn arseen, formaldehyde en teer. Veel van de eerder genoemde chemicaliën kun je ook zien in productie- en verwerkingsinstallaties. Na verloop van tijd verhoogt roken het risico op kanker, hartziekten en vroegtijdige sterfte.

Het vermijden van blootstelling aan derdehandsrook als niet-roker kan echter iets uitdagender zijn, vooral als je een familielid hebt dat rookt. Feit is dat de resterende derdehandsrook van iemand anders die rookt, iedereen in je familie treft.

Effecten bij kinderen

Er zijn meerdere gezondheidseffecten van derdehandsrook bij kinderen. In feite zijn kinderen volgens de Mayo Clinic in Minnesota het meest kwetsbaar voor dergelijke effecten. Dat komt omdat ze vaker oppervlakken aanraken en voorwerpen in de buurt van hun neus en mond plaatsen.

Kinderen die thuis aan derdehandsrook worden blootgesteld, hebben een grotere kans om aan de volgende aandoeningen te lijden:

• astma
• oorinfecties
• frequente ziektes
• longontsteking

Bovendien lopen kinderen met rokende ouders een verhoogd risico om later zelf te roken.

Effecten op baby’s

Ook baby's kunnen last hebben van derdehandsrook. Een studie suggereert dat blootstelling aan rook een van de grootste risicofactoren is voor wiegendood, ook wel het Sudden Infant Death Syndrome (of SIDS) genaamd. Een andere grote risicofactor voor wiegendood is een verkeerde slaaphouding van het kind.

Afgezien van het risico op SIDS, zorgt blootstelling aan rook van derden voor een aantal van dezelfde gezondheidsrisico's als oudere kinderen, waaronder frequente ziekten en ademhalingsproblemen.

Effecten bij volwassenen

Hoewel ze niet zo kwetsbaar zijn als baby's en opgroeiende kinderen, zijn volwassenen ook niet immuun voor de effecten van derdehandsrook. Je loopt mogelijk een hoger risico op kanker op latere leeftijd door herhaalde blootstelling aan giftige sigarettenrook.

Terwijl longkanker het grootste risico blijft, merkt de American Heart Association ook op dat de blootstelling aan rook kan leiden tot verschillende soorten kanker zoals:

• blaaskanker
• baarmoederhalskanker
• nierkanker
• mondkanker
• alvleesklierkanker
• keelkanker

Op korte termijn kan derdehandsrook leiden tot meer ziekten en infecties. Verder kun je ook meer dan normaal hoesten.

Effecten bij zwangere vrouwen

Als je zwanger bent, kan de blootstelling aan derdehandsrook ook invloed hebben op je ongeboren baby. Of je nu de restanten nu inademt of oppervlakken aanraakt met chemische resten, je loopt het risico om giftige stoffen uit de rook in de bloedbaan op te nemen. Dit kan dan overgaan op de foetus.

Een kleine studie onderzocht de effecten van blootstelling aan derdehandsrook op het longweefsel van foetale ratten. Het bleek dat bepaalde giftige stoffen in sigarettenrook de longontwikkeling negatief beïnvloeden.

Blootstelling van een baby aan derdehandsrook kan ook leiden tot aandoeningen van de luchtwegen na de geboorte. Volgens de American Academy of Pediatrics verhoogt roken tijdens de zwangerschap ook het risico op wiegendood.

Als je zwanger bent, kan de blootstelling aan derdehandsrook ook invloed hebben op je ongeboren baby.

Hoe kun je de negatieve gezondheidseffecten van derdehandsrook voorkomen?

De meest effectieve manier om derdehandsrook te voorkomen is door blootstelling te vermijden. Als je niet rookt, kan dit betekenen dat je de huizen van rokers en gemeenschappelijke ruimtes waar gerookt wordt, moet vermijden. Als je zelf rookt, is derdehandsrook een van de vele redenen waarom je moet stoppen.

Helaas kan derdehandsrook niet zomaar uit de auto of het huis verdwijnen. Als je de ramen open laat staan of ventilatoren aan laat staan, zal het chemische residu niet van het oppervlak verdwijnen. Je kunt ook niet roken in een omgeving en verwachten dat het residu daar wordt opgesloten. Het residu kan zich via kleding en andere oppervlakken naar andere delen van het huis verspreiden.

Als je huis is blootgesteld aan sigarettenrook of je zelf bent blootgesteld aan rook, zijn er stappen die je kunt nemen om het residu van derdehandsrook te verwijderen. Dat doe je door:

• Al je kleding te wassen.
• Al het beddengoed en linnengoed te wassen.
• Alle harde oppervlakken grondig te dweilen.
• Balies, muren en plafonds te schrobben.
• Vast tapijt en andere vloerkleden professioneel te laten reinigen.
• Speelgoed grondig schoon te maken.
• Alle andere stoffen in en rond het huis, inclusief meubilair, te reinigen. 

Als vuistregel geldt dat als een gebouw naar rook ruikt, er waarschijnlijk resten op oppervlakken achterblijven die enkel kunnen verdwijnen door een grondige poetsbeurt.

Een andere manier om te voorkomen dat restanten van sigarettenrook zich naar anderen verspreiden, is door ervoor te zorgen dat rokers hun kleding verwisselen en hun handen vaak wassen. Dit is vooral belangrijk bij contact met kinderen en zuigelingen.

Helaas kan derdehandsrook niet zomaar uit de auto of het huis verdwijnen.

De kern van de zaak

Derdehandsrook is relatief nieuw in de wereld van het sigarettenrookonderzoek, maar het fenomeen zelf is alles behalve nieuw. Het is ook belangrijk om op te merken dat derdehandsrook zich na  verloop van tijd ophoopt.

Totdat onderzoekers meer weten over derdehandsrook en de veelheid aan gezondheidsrisico's, is blootstelling vermijden het beste wat je kunt doen. Dat betekent dat je alle vormen van sigarettenrook moet vermijden, dus ook uit de eerste en tweede hand.
Als je een roker bent en hulp nodig hebt bij het stoppen met roken in het belang van jezelf en je dierbaren, raadpleeg dan een arts voor advies.
 

• 7 Meer redenen om te stoppen met roken
• Voordelen van stoppen met roken en een tijdlijn voor stoppen met roken