Alles wat je moet weten over nicotine-ontwenning

Nicotine kan net zo verslavend zijn als andere drugs zoals alcohol, cocaïne en morfine.

Naast nicotine zou tabak ongeveer 70 kankerverwekkende stoffen bevatten. Deze chemische stoffen kunnen leiden tot de ontwikkeling van ziekten die verband houden met roken, zoals longkanker, hartziekten en beroertes.

In een poging om deze ziekten te voorkomen, proberen elk jaar miljoenen rokers te stoppen. De ontwenningsverschijnselen die gepaard gaan met stoppen maken het echter des te moeilijker om te stoppen met roken. Lees verder om te leren hoe je de symptomen kunt beheersen die optreden als je stopt met het gebruik van deze verslavende stof.

Wat zijn de symptomen van nicotine-ontwenning?

De symptomen van nicotine-ontwenning kunnen al binnen 30 minuten na het laatste gebruik van tabak beginnen en zijn afhankelijk van de mate van verslaving. Factoren zoals hoe lang je tabak gebruikt en hoeveel tabak je dagelijks gebruikt, hebben invloed op de ernst van de klachten.

Symptomen van nicotine-ontwenning voor rokers zijn onder andere:

• intens verlangen naar nicotine
• tintelingen in de handen en voeten
• zweten
• misselijkheid en buikkrampen
• verstopping en flatulentie 
• hoofdpijn
• hoesten
• keelpijn
• slapeloosheid
• verminderd concentratievermogen
• angst
• prikkelbaarheid
• depressie
• gewichtstoename

Symptomen van ontwenning voor mensen die pruimtabak gebruiken zijn vrij gelijkaardig. Deze omvatten:

• depressieve gevoelens
• slaapproblemen
• verminderd concentratievermogen
• onrustig gevoel
• prikkelbaarheid
• toegenomen honger of gewichtstoename
• tragere hartslag

Symptomen van nicotine-ontwenning bereiken doorgaans een piek binnen twee tot drie dagen.

Het verlangen naar een sigaret wordt veroorzaakt door nicotinereceptoren in de hersenen. Deze receptoren worden verhoogd als reactie op je eerdere nicotinegebruik. De receptoren zullen ervoor zorgen dat je wilt blijven roken. Het negeren van die receptoren leidt tot de ontwenningsverschijnselen.

Als je de ontwenningsverschijnselen negeert, beginnen ze geleidelijk aan te verdwijnen. Ontwenningsverschijnselen verdwijnen vaak binnen twee tot vier weken. Sommige mensen kunnen enkele maanden lang ontwenningsverschijnselen ervaren. 

Hoe wordt nicotine-ontwenning behandeld?

Als je besluit te stoppen met roken, neem dan contact op met een arts om te bespreken hoe je de ontwenningsverschijnselen kunt behandelen. Mogelijk kan een arts je medicatie op voorschrift aanraden of informatie geven over steungroepen bij jou in de buurt.

Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden voor nicotine-ontwenningsverschijnselen. Deze omvatten:

• Nicotinevervangende medicijnen zonder voorschrift. Voorbeelden hiervan zijn nicotinekauwgom en huidpleisters.
• Nicotinevervangende medicijnen op voorschrift. Voorbeelden hiervan zijn inhalatoren en neussprays.

Deze kunnen helpen de symptomen te verminderen door de hoeveelheid nicotine in het lichaam langzaam te verminderen.

De behandeling kan ook het gebruik van niet-nicotine voorschriftmedicijnen omvatten, zoals bupropion of varenicline.

Nicotinevervangende producten kunnen nuttig zijn, maar ze zijn enkel een hulpmiddel. De meeste mensen hebben nog steeds last van ontwenningsverschijnselen. Als je een emotionele band hebt met roken, kunnen nicotinevervangende producten dat niet wegnemen.

Als je besluit te stoppen met roken, neem dan contact op met een arts om te bespreken hoe je de ontwenningsverschijnselen kunt behandelen.

Voor- en nadelen van nicotinevervangende therapie

Enkele veel voorkomende bijwerkingen van populaire nicotinevervangende producten zijn:

• duizeligheid
• slaapproblemen
• misselijkheid
• hoofdpijn

Nicotinevervangende producten worden ook soms in verband gebracht met een verhoogde bloeddruk, maar een studie uit 2016 toont echter aan dat de producten geen invloed op de bloeddruk hebben. 

Terwijl sommige mensen hartaanvallen hebben gehad terwijl ze een nicotinepleister gebruikten en tegelijkertijd rookten, komt de verhoging van de bloeddruk door de verhoogde nicotine uit beide bronnen en niet door het pleister zelf. Daarom is het niet waarschijnlijk dat de patch, wanneer deze op de juiste manier wordt gebruikt, de bloeddruk verhoogt.

Als je wel een verhoging van de bloeddruk opmerkt, praat dan met een arts om er zeker van te zijn dat je de juiste dosis neemt.

Cold Turkey

Nicotinevervangende producten zijn bedoeld voor mensen die meer dan 10 sigaretten per dag roken. Als je 10 of minder sigaretten per dag rookt, wil je misschien voor de Cold Turkey-aanpak gaan. Dit is stoppen zonder het gebruik van nicotinevervangers. Je ontwenningsverschijnselen zullen sterker zijn, maar een plan kan je helpen om door deze moeilijke periode heen te komen. De volgende tips kunnen je helpen om met succes te stoppen:

• Kies een specifieke datum om te stoppen met roken. Dit is idealiter wanneer je niet te veel op je agenda hebt staan.
• Maak een lijst van je persoonlijke redenen om te stoppen.
• Herinner jezelf eraan dat de ontwenningsverschijnselen slechts tijdelijk zijn.
• Bereik vrienden en familie voor ondersteuning.
• Sluit je aan bij een steungroep.

Als je probeert te stoppen met roken, kun je profiteren van de hulp van anderen die ook proberen te stoppen. Deelnemen aan een programma of een steungroep kan de kansen op succes vergroten.

Je ontwenningsverschijnselen zullen sterker zijn, maar een plan kan je helpen om door deze moeilijke periode heen te komen.

Welke complicaties zijn verbonden met nicotine-ontwenning?

Nicotine-ontwenning is geen levensbedreigende aandoening. Je kunt echter wel enige fysieke veranderingen of stemmingswisselingen opmerken als je eenmaal bent gestopt met roken.

Verhoogde eetlust en gewichtstoename

Wanneer je stopt met roken, zullen je smaakpapillen en je reukzin weer normaal worden. Hoewel dit een positief neveneffect is, kun je merken dat je vaker naar voedsel hunkert dan voordat je begon te roken. Bovendien beginnen sommige mensen te hunkeren naar voedsel met een hoog vet- en suikergehalte, zelfs als ze die dingen vroeger niet lekker vonden.

De volgende tips kunnen je helpen bij het beheersen van je trek en het minimaliseren van de gewichtstoename:

• Stel je verlangens een paar minuten uit, drink een glas water, leid jezelf af met iets anders, of oefen diepe ademhaling.
• Kies voor gezond tussendoortje zoals wortelen, rauwe noten of magere yoghurt.
• Houd je handen en mond bezig met een tandenstoker of rietje.
• Eet langzamer. Geniet van de smaken van je eten.
• Vermijd afleiding tijdens het eten, zoals tv-kijken. Let op als je honger hebt en als je je gewoon verveelt.
• Oefening. Zelfs een korte wandeling kan je helpen bij het beheersen van je gewicht.

Praat met je huisarts als je je zorgen maakt over je gewicht. Professionele hulp kan je misschien helpen bij het identificeren van nuttige strategieën.

Veranderingen in de geestelijke gezondheid

Sommige mensen kunnen ook problemen ondervinden met de geestelijke gezondheid. Mensen die in het verleden last van depressie hebben gehad, kunnen een terugval ervaren. Dit kan ook voorkomen bij mensen die een bipolaire stoornis of andere verslaving hebben gehad.

Depressie die gepaard gaat met nicotine-ontwenning is vaak tijdelijk en neemt af met de tijd. Depressie is een behandelbare aandoening, maar kan levensbedreigend zijn als het onbehandeld blijft. Als je in het verleden last van depressie hebt gehad, praat dan met een arts over manieren om met de symptomen om te gaan tijdens het stoppen met roken.

Kan nicotine-ontwenning worden voorkomen?

Of je nu stopt kiest voor nicotinevervangers of de Cold Turkey-aanpak verkiest, je zult altijd wat ontwenningsverschijnselen ervaren. Er is geen manier om dit proces te vermijden, maar je kunt er wel doorheen komen. Hier zijn enkele manieren om veelvoorkomende ontwenningsverschijnselen tegen te gaan.

Droge mond en keelpijn

Drink veel water, kauw suikervrije kauwgom, of zuig op suikervrij snoep.

Hoofdpijn

Oefen diepe ademhalingsoefeningen of neem een bad. Je kunt ook een pijnstiller gebruiken, zoals ibuprofen of paracetamol. 

Moeite met slapen

Schakel elektronische apparaten een tot twee uur voor het slapengaan uit of zet ze weg. Creëer een vast ritueel voor het slapengaan. Zo kan lezen, het nemen van een douche of warm bad, of het luisteren naar rustgevende muziek helpen om in slaap te vallen. Drink een glas kruidenthee of warme melk en vermijd cafeïne of zware maaltijden voor het slapengaan.

Moeite met concentreren

Neem regelmatig pauzes. Probeer niet te overdrijven. Maak een to-do lijstje en geef jezelf genoeg tijd om taken af te ronden.

Wat zijn de vooruitzichten op lange termijn?

Het overwinnen van de ontwenningsverschijnselen is vaak het moeilijkste deel van het stoppen met roken. Veel mensen moeten meerdere keren proberen te stoppen met roken. Hoe meer je probeert te stoppen, hoe groter de kans op succes.

Er zijn veel situaties in je dagelijks leven die het verlangen naar een sigaret kunnen uitlokken. Deze situaties kunnen de symptomen van ontwenningsverschijnselen versterken. Triggers zijn onder andere:

• in de buurt zijn van andere rokers
• in een auto zitten
• stress
• drinken van koffie of thee 
• drinken van alcohol
• verveling
• tijdens een telefoongesprek 

Identificeer je triggers en probeer ze te vermijden als je kunt. In het algemeen gaan de symptomen van nicotine-ontwenning snel voorbij. Zo verdwijnen de meeste symptomen binnen een week.

Zodra de ontwenningsverschijnselen stoppen, kun je nog steeds langdurige trek hebben in tabak. Het stoppen van deze trek zal belangrijk zijn voor het succes op lange termijn.

Hoe meer je probeert te stoppen, hoe groter de kans op succes.

Veel mensen kunnen het hunkeren naar tabak onder controle krijgen door het vermijden van triggers, het beoefenen van gematigde lichaamsbeweging en het beoefenen van diepe ademhalingsoefeningen. Het vinden van manieren om te ontspannen kan ook het verlangen naar tabak in bedwang houden, zo kan je:

• Naar muziek luisteren.
• Een hobby beoefenen.
• Een wandeling maken.
• Met vrienden en familie praten.

Een andere nuttige tip is om sigaretten te vervangen door wortels, kauwgom of harde snoepjes. Deze kunnen de psychologische noodzaak om te roken inperken.
 

• Nicotineverslaving: Alles wat je moet weten
• De effecten van roken op het lichaam