‘Te dik, overgewicht, obesitas’, woorden waarbij we in de huidige samenleving dagelijks geconfronteerd worden. De wereldwijde opmars van obesitas kan volgens de Wereldgezondheidsorganisatie de steeds toenemende levensverwachting doen dalen. De opkomst van de consumptiemaatschappij draagt bij tot dit dreigend probleem. Supermarkten, eethuisjes, koelkasten: altijd en overal is er eten ter beschikking. Snack- en frisdrankautomaten vindt men altijd en overal. Tijd dus om aan de alarmbel te trekken en er tijdig iets aan te doen.
Wanneer overgewicht?
Men spreekt van overgewicht wanneer men een Body Mass Index (BMI) heeft van 25 of meer. Deze wordt berekend als volgt:
BMI= lichaamsgewicht (in kg) / kwadraat van de lengte (in m)
In deze tabel worden de verschillende BMI-waarden opgelijst en hoe deze dienen geïnterpreteerd te worden.
|
BMI waarde
|
Interpretatie
|
Gezondheidsrisico
|
|
< 18.5
|
Ondergewicht
|
Te licht, te weinig reserve bij ziekte
|
|
18.5 – 24.9
|
Gezond of normaal gewicht
|
U zit goed, proberen zo te houden
|
|
25.0 – 29.9
|
Overgewicht
|
Liefst afslanken, tot gezond gewicht
|
|
30.0 – 39.9
|
Obesitas
( ernstig overgewicht)
|
Zeer grote kans op het ontstaan van diabetes mellitus, hart- en vaataandoeningen, onvruchtbaarheid (bij vrouwen) en gewrichtsklachten
|
|
>40
|
Morbide obesitas
( ziekelijk overgewicht)
|
U moet dringend afvallen want uw gezondheid is in groot gevaar
|
Gevolgen van overgewicht
De helft van de zwaarlijvige mensen lijdt aan een te hoge bloeddruk en aan te veel cholesterol in het bloed. Suikerziekte komt erg vaak voor. De kans op een hartaanval of een beroerte stijgt hierdoor. Obese mannen en vrouwen doen hun risico op kanker toenemen met 20 procent. Zware mensen zweten en puffen meer, en zijn snel kortademig.
Doordat de gewrichten meer belast worden door al het aanwezige lichaamsvet zullen deze sneller gaan slijten. Een laatste maar zeker niet te verwaarlozen gevolg van overgewicht is de sociale isolatie die ermee gepaard gaat. Men voelt zich niet goed in zijn vel en zal zich snel terugtrekken waardoor zelfs depressies kunnen ontstaan.
Overgewicht kan verschillende gevolgen hebben zoals een te hoge bloeddruk, te veel cholesterol, een hogere kans op een hartaanval of beroerte en een toenemend risico op kanker.
Het overtollige gewicht aanpakken
De meeste mensen (vooral vrouwen) zijn er dagelijks mee bezig om dat cijfer op de weegschaal te laten zakken. Er zijn verschillende diëten beschikbaar maar hét belangrijkste blijft natuurlijk een gezonde voeding gecombineerd met voldoende lichaamsbeweging. Men wil meestal zo snel mogelijk afvallen. Dit idee laat men beter links liggen want hoe trager men de kilo’s kan kwijtspelen, hoe langer ze naderhand ook wegblijven. Ga dus zeker niet te snel!
1) Lichaamsbeweging
Elke vorm van fysieke inspanning vergt ‘energie’ Het doet er dan ook niet toe of deze inspanning in één ruk of in vele kortdurende inspanningen wordt geleverd; het is het totale energieverbruik per dag dat telt en dat verbruik wordt hoe dan ook opgedreven door elke bijkomende inspanning.
Daarom wordt aangeraden om gedurende de dag doorlopend wat meer inspanningen te leveren door middel van kleine activiteiten. Bijvoorbeeld: niet de lift maar de trap te nemen, niet met de auto direct aan je bestemming te parkeren maar nog een stukje te wandelen,… De gunstige invloed van lichaamsbeweging is bovendien nog heel wat ruimer dan enkel het gewichtsverlies. Lichaamsbeweging heeft een algemeen gunstig effect op de gezondheid. Het zorgt voor een aanzienlijke daling van risico’s op ziekten zoals verhoogde bloeddruk, hartaandoeningen en diabetes.
Probeer dus zeker elke dag een half uur te bewegen!
2) Gezonde voeding
Naast lichaamsbeweging vormt een gezonde voeding zeker de hoeksteen van elk dieet.
Probeer rekening te houden met de alombekende voedselpiramide waarbij best zoveel mogelijk geconsumeerd wordt uit de grootste vlakken.
Hier volgen enkele tips:
- Drink minstens 1,5 l water per dag.
- Eet per dag minstens 2 tot 3 stukken fruit en zo’n 300 g groenten.
- Wees matig met alcohol. Beperk dit liefst tot 1 glas per dag.
- Gebruik dagelijks melkproducten, liefst magere.
- Beperk vet- en suikerverbruik.
- Kies liefst volgraanproducten en mager broodbeleg.
3) Dieet
De definitie van een dieet luidt als volgt: ‘verbetering van de gezondheidstoestand van een persoon, door het aanpassen van de hoeveelheden, de kwaliteit en methoden van de inname van voedingsstoffen.’
Door minder te eten, nemen we minder energie op dan ons lichaam nodig heeft, met gevolg dat we gewicht gaan verliezen. Te strenge diëten leiden voornamelijk tot het verlies van water, mineralen, suikervoorraden en aftakeling van de spiermassa. Lang aangehouden vasten of een te drastisch dieet is daarom zeker niet aan te raden. Deze kunnen namelijk leiden tot een aanzienlijke ontregeling van de stofwisseling en daardoor zelfs gevaarlijk zijn.
Best kan men steeds een diëtist raadplegen die u kan ondersteunen in het vermageren. Men houdt altijd beter vol wanneer er iemand is waarvoor men zich moet bewijzen en waarvoor de weegschaal minder kilo’s moet weergeven. Deze zal er ook voor zorgen dat men niet te drastisch begint te diëten. Te obsessief vermageren is voor niets goed. Een constant knagende honger is niet de enige waarschuwing dat je dieet misschien te extreem is voor jouw lichaam.
Wie zijn energie voelt wegtrekken, heeft wellicht te hard geschrapt in de dagelijkse calorieopname want zonder brandstof draait je lichaam natuurlijk niet maximaal. Probeer dus zeker niet onder de 1200 of zelfs 1400 kcal per dag te zakken.
Te obsessief vermageren is voor niets goed
Een te streng dieet kan ook je slaap verhinderen. Je kan ook ontzettend slechtgezind worden van een slecht dieet. Te weinig calorieën en een gebrek aan de juiste voedingsstoffen zorgt namelijk voor chaos in de hormonale balans in je hersenen. Waardoor je al snel prikkelbaar, neerslachtig of gestresseerd kan rondlopen.
Er bestaan een hele waaier aan verschillende diëten met elk zijn voor-en nadelen en elk zijn voor- en tegenstanders. Zo denken we bijvoorbeeld aan: Synergie, Kyalin, Metabolismedieet, Pronokal, Weight Watchers,…
Proteïnedieet: zowel voordelen als nadelen
Wat?
Proteïnediëten zijn diëten die resultaat opleveren op korte termijn, maar deze kunnen op langere termijn de gezondheid schade toebrengen. Deze diëten worden de laatste jaren meer en meer in de belangstelling geplaatst. Het is dan ook niet gelogen dat ze voor een enorm gewichtsverlies zorgen op korte termijn. Het idee achter deze diëten is dat koolhydraten schommelingen veroorzaken in de bloedsuikerspiegel en zo het lichaam aanzetten om deze op te stapelen in de vorm van vetten. Daarom dienen volgens dit dieet de koolhydraten vervangen te worden door eiwitten. Dit gebeurt in verschillende stappen. Grosso modo komt het erop neer dat alle voedingsmiddelen met suiker, zetmeelrijke groenten, granen en fruit of fruitsappen niet zijn toegestaan. Vlees en eieren mogen onbeperkt gegeten worden en kunnen eventueel aangevuld worden met groenten of groentesoep.
Jojo-effect
Maar kan het lichaam wel functioneren met enkel eiwitten als energiebron? Het gewichtsverlies is grotendeels te wijten aan het verlies van vocht en spiermassa. Gezonde hoeveelheden koolhydraten in de voeding stimuleren het lichaam om water op te slaan. Als de hoeveelheden koolhydraten in de voeding drastisch verminderd worden, kan er dus ook minder water vastgehouden worden. Wanneer er nadien weer normaal wordt gegeten zal er terug meer vocht worden vastgehouden met als gevolg dat het gewicht eens zo snel toeneemt. Dit is het welbekende ‘jojo-effect’. Dit kan trouwens bij elk type dieet voorkomen.
Ketose
Een ander probleem dat er kan ontstaan door koolhydraten te vervangen, is dat er een veranderd metabolisme plaatsvindt, ketose genaamd. Hierbij gaat het lichaam in plaats van koolhydraten vetten als brandstof gebruiken. Doordat de vetten nu gebruikt gaan worden om energie te leveren, worden de vetreserves opgebruikt en treedt er vermagering op. Het fenomeen van ketose is niet volledig onschuldig. Het lichaam gaat reageren en begint ketonen aan te maken die aanleiding kunnen geven tot orgaanfalen en het ontstaan van jicht en nierstenen.
Het langdurig volgen van een proteïnedieet kan nog meer gezondheidsproblemen tot gevolg hebben. Overconsumptie van eiwitten kan de nieren belasten en bij personen die reeds nierproblemen hebben kan dit tot nierfalen leiden.
Een proteïnedieet is dus zeker efficiënt en levert uitstekende resultaten op korte termijn maar kan de gezondheid schaden op langere termijn. Best raadpleegt men dus altijd een arts vooraleer men aan dit soort dieet begint.
4) Medicatie
Wanneer een dieet onvoldoende werkt of wanneer een aanvulling van iets anders gewenst is, kan men altijd overwegen om bepaalde geneesmiddelen in te nemen. Er bestaan enkele geneesmiddelen op voorschrift maar deze zijn zeker geen startreferentie omdat deze diarree kunnen veroorzaken en bijgevolg de elektrolytenbalans van het lichaam helemaal in de war kunnen sturen. Dit doen ze door het teveel aan vet wat via de voeding wordt opgenomen, via de stoelgang te verwijderen in plaats van deze vetten in het lichaam op te slaan.
Naast deze echte geneesmiddelen bestaan er ook tal van ‘voedingssupplementen’ of geneesmiddelen op plantaardige basis die ook wel kunnen helpen een aantal kilo’s af te vallen. Deze werken vooral vochtafdrijvend, vetverbrandend of ze remmen het hongergevoel. Vraag hier steeds raad aan je apotheker. Men moet wel zeker in het achterhoofd houden dat deze middelen geen wondermiddelen zijn maar best gecombineerd worden met een gezondere levensstijl.
Men start best met een gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging
We kunnen concluderen dat men nooit te drastisch te werk moet gaan om een paar kilo’s af te vallen maar steeds moet starten met een gezonde voeding en lichaamsbeweging eventueel gecombineerd met een dieet of een voedingssupplement!
Veel succes maar weet dat het ook zeker mooi is om niet zoals de graatmagere modellen door het leven te gaan en een maatje meer door vele mannen ook gegeerd wordt!
Heeft u nog vragen of wenst u advies, contacteer dan onze Viata apotheker.
