Wat is diabetes?

Suiker hebben we nodig, maar soms loopt het fout

Bij iedereen zit er suiker (glucose) in het bloed, zonder kunnen we niet leven. Het is de belangrijkste energiebron voor alle cellen in het lichaam. Vooral onze hersenen en spieren hebben glucose nodig om te kunnen functioneren. Glucose in het bloed is afkomstig van koolhydraten uit onze voeding. Ons lichaam gebruikt deze koolhydraten als brandstof. Koolhydraten bestaan uit suikers en zetmeel. Wanneer we eten komen deze koolhydraten via het spijsverteringstelsel in de dunne darm terecht waar ze worden afgebroken tot glucose om daarna via de darmwand opgenomen te worden in ons bloed. Met andere woorden door de inname van koolhydraten zal het bloedglucosegehalte stijgen. Het is deze glucose die u meet als u uw bloedglucose controleert.

Suiker is de belangrijkste energiebron voor alle cellen in het lichaam

Ons lichaam zet een deel van de glucose om in een chemische stof die we glycogeen noemen. Deze stof wordt opgeslagen in de lever en de spieren om tijdens het vasten, tussen de maaltijden of ’s nachts opnieuw door de lever te worden omgezet in glucose wanneer nodig. Normaal schommelt onze bloedglucose tussen de 70 en de 140 mg/dL afhankelijk van het tijdstip waarop je hebt gemeten. Bij mensen met diabetes is dat anders. Bij waarden hoger dan 180 mg/dL gaan de nieren zelfs een deel van de glucose uit het bloed filteren en uitscheiden via de urine. De urine zal dan zoet smaken. Dit is reeds eeuwen geleden ontdekt en daarom wordt er nu nog steeds gesproken over diabetes mellitus wat letterlijk betekent ‘de doorloop die naar honing smaakt’.

Insuline helpt suiker op weg

Insuline wordt aangemaakt in de pancreas en houdt onze bloedglucose onder controle. Het is de sleutel die de deur naar de lichaamscellen opent, waarna de glucose in het bloed kan opgenomen worden en de bloedglucose doet dalen. Insuline is nodig omdat de spiercellen, maar ook hersencellen en vetcellen, suiker gebruiken als energiebron.

Insuline houdt onze bloedglucose onder controle

Wanneer u geen diabetes heeft, verlaagt insuline uw bloedglucose, dat gestegen is nadat u gegeten heeft. Wanneer de bloedglucose daalt of wanneer u een bepaalde periode niet meer gegeten heeft, gaat gluca gon uw bloedglucose opnieuw doen stijgen. Gluca gon helpt de glycogeenvoorraad die in de lever is opgeslagen, om te zetten in glucose om te voorkomen dat uw bloedglucose te veel daalt.

Als u diabetes heeft, maakt uw pancreas te weinig of geen insuline aan of is de werking van de insuline ontoereikend. De glucose wordt dan niet in de cellen opgenomen maar stapelt zich op in het bloed. Suikerziekte vindt zijn oorzaak dus in een verhoogde bloedglucose die in vaktermen ook wel hyperglycemie wordt genoemd. 

Het lichaam gaat deze hyperglycemie opvangen door glucose (suiker) via de urine te verwijderen. Dit leidt tot een hogere urinelozing met veel dorst tot gevolg. Alle glucose (= energie) bevindt zich dan in de bloedbaan en niet in de spieren, wat leidt tot spierzwakte en moeheid.

Het lichaam gaat dan op zoek naar andere energiebronnen. Door het verbranden van lichaamsvet treedt er gewichtsverlies op. Hyperglycemie is ook verantwoordelijk voor een verstoorde wondgenezing en een verhoogd risico op infecties omdat bacteriën van suiker houden. De suiker stapelt zich op en veroorzaakt vaak jeuk ter hoogte van de huid en geslachtsdelen. Het gezichtsvermogen en het gevoel kunnen aangetast worden, waardoor u minder scherp gaat zien en minder goed gaat voelen. De filterfunctie van uw nieren kan eveneens worden aangetast zodat u eiwitten gaat verliezen. Andere symptomen die bij diabetici kunnen optreden zijn vermoeidheid, kortademigheid, last van de ogen en een dorstig gevoel.  

Symptomen van diabetes

De symptomen van diabetes worden veroorzaakt door een stijgende bloedsuiker.

Algemene symptomen

De symptomen van type 1, type 2 en type 1,5 (LADA) zijn hetzelfde, maar treden korter op dan bij type 2 en 1,5. Bij type 2 is het begin meestal trager. Tintelende zenuwen en traag genezende zweren komen vaker voor bij type 2.

Onbehandeld kan vooral type 1 leiden tot diabetische ketoacidose. Dit is wanneer er een gevaarlijk niveau van ketonen in het lichaam is. Het komt minder vaak voor bij andere typen diabetes, maar is nog steeds mogelijk.

De algemene symptomen van diabetes zijn:

• toegenomen honger
• toegenomen dorst
• gewichtsverlies
• veelvuldig plassen
• wazig zicht
• extreme vermoeidheid
• zweren die niet genezen

Symptomen bij mannen

Naast de algemene symptomen van diabetes kunnen mannen met diabetes last hebben van

• een verminderde geslachtsdrift
• erectiestoornissen
• slechte spierkracht

Symptomen bij vrouwen

Vrouwen met diabetes kunnen symptomen hebben zoals:

• vaginale droogheid
• urineweginfecties
• gistinfecties
• droge, jeukende huid

Zwangerschapsdiabetes

De meeste mensen die zwangerschapsdiabetes krijgen, hebben geen symptomen. Zorgverleners ontdekken de aandoening vaak tijdens een routine bloedsuikertest of orale glucosetolerantietest, die meestal wordt uitgevoerd tussen de 24e en 28e week van de zwangerschap.

In zeldzame gevallen heeft iemand met zwangerschapsdiabetes ook last van toegenomen dorst of plassen.

Oorzaken van diabetes

Elk type diabetes heeft zijn eigen oorzaken.

Diabetes type 1

Artsen weten niet precies wat diabetes type 1 veroorzaakt. Om een of andere reden valt het immuunsysteem ten onrechte de insulineproducerende bètacellen in de alvleesklier aan en vernietigt deze.

Genen kunnen bij sommige mensen een rol spelen. Het is ook mogelijk dat een virus een aanval van het immuunsysteem veroorzaakt.

Diabetes type 2

Diabetes type 2 ontstaat door een combinatie van genetica en leefstijlfactoren. Ook overgewicht of obesitas verhoogt uw risico. Extra gewicht dragen, vooral in je buik, maakt je cellen beter bestand tegen het effect van insuline op je bloedsuiker.

Deze aandoening komt in families voor. Familieleden delen genen waardoor ze meer kans hebben op diabetes type 2 en overgewicht.

Diabetes type 1,5

Type 1,5 is een auto-immuunziekte die optreedt wanneer de alvleesklier wordt aangevallen door uw eigen antilichamen. zoals bij type 1. Het kan genetisch bepaald zijn, maar er is meer onderzoek nodig.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes ontstaat door hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap. De placenta produceert hormonen die de cellen van een zwangere minder gevoelig maken voor de effecten van insuline. Dit kan leiden tot een hoge bloedsuikerspiegel tijdens de zwangerschap.

Mensen met overgewicht wanneer ze zwanger worden of die tijdens de zwangerschap te veel aankomen, hebben meer kans op zwangerschapsdiabetes.

Diagnose van de diabetes

De diagnose van diabetes mellitus wordt gesteld aan de hand van twee afzonderlijke bloedafnames waarbij een nuchtere bloedglucose groter of gelijk is aan 126 mg/dL en een niet nuchtere bloedglucose 200 mg/dL of meer bedraagt.

Wanneer de testen wijzen op een bloedglucose hoger of gelijk aan 100 mg/dL is en lager dan 126mg/dL, spreekt men van een gestoorde nuchtere glucose.

Suikerziekte of diabetes blijft een aandoening met vele facetten die vele gevolgen kan hebben op uw dagelijks leven. Door uw levensstijl te veranderen, wat gewicht te verliezen, meer te bewegen en uw dieet aan te passen, kan u de ontwikkeling van diabetes nog voorkomen. Let zeker op wanneer een familielid aan diabetes lijdt aangezien de aanleg om aan bepaalde types suikerziekte te lijden erfelijk is.

Heb je nog vragen of wens je advies, contacteer dan onze Viata apotheker.

Wil je je graag informeren over het "behandelen van diabetes"?

Of heb je het liever even over de complicaties van diabetes? 

Verder kan je je ook informeren over de zelfcontrole bij diabetes, tips voor een correcte bloedglucosemeting of het verschil tussen diabetes type 1 en type 2.