Een zonneallergie of polymorfe lichteruptie (PMLE)

Een zonneallergie, ook wel een polymorfe lichteruptie genoemd, komt steeds vaker voor en verschijnt vaak tijdens de lente, tijdens de eerste blootstellingen aan de zon, omdat de huid tijdens de winter bedekt was. Ze wordt gekenmerkt door een huidreactie (rode bolletjes) die zeer sterk jeukt, die schilfert en die brandt. Deze huidreactie die ook wel als zonnebrand allergie, zonne uitslag of uitslag van de zon geclassificeerd wordt is gelijkaardig aan huidirritatie.

Wat is zonneallergie?

Zoals iedere allergie is een zonneallergie een overdreven reactie van het immuunsysteem tegen een, vaak onschadelijke, stof die in de omgeving voorkomt. Het wordt dus ten onrechte zonneallergie genoemd, want het brengt het leven van de persoon in kwestie niet rechtstreeks in gevaar. Het heeft dus meer weg van een intolerantie voor de zon.

Vaak praat men ook over een fotoallergische reactie of lichtdermatose. Deze worden veroorzaakt door ofwel enkel het licht van de zon ofwel in combinatie met het gebruik van bepaalde cosmetische producten en ook na contact met bepaalde planten.

Hoe ziet zonneallergie eruit?

De kenmerken van een zonneallergie zijn verschillend al naargelang de soort reactie. Bepaalde symptomen zijn gelijk aan alle andere reacties, zoals een huid met bolletjes, terwijl anderen heel specifiek zijn al naargelang de situatie.

Wat zijn de symptomen van een zonneallergie?

Er bestaan 4 soorten allergische reacties voor de zon, onderverdeeld al naargelang de symptomen en omstandigheden waarin ze verschijnen: zonne-urticaria, polymorfe lichteruptie, zomer lichteruptie en een fotoallergische reactie of fotosensibilisatie. De symptomen die gelijk zijn voor alle vormen:

• rode, vaak pijnlijke huiduitslag op de aan (zon)licht blootgestelde huid
• kleine, jeukende blaartjes en blaasjes
• schilferige huid
• zwelling

Er bestaat ook een variant van zonne-allergie die men 'lente-oren' noemt. Hierbij verschijnen er rode bultjes en/of blaasjes op de oren. Het komt voor in het voorjaar bij kinderen, voornamelijk jongens.

Kenmerken van polymorfe lichteruptie

• Blaasjes en knobbeltjes (rode bolletjes) die jeuken
• Over het algemeen op de armen, het gelaat, de decolleté, de nek en de schouders
• Verschijnen over het algemeen tijdens of net na de blootstelling aan de zon
• De symptomen kunnen verschillen van persoon tot persoon

Kenmerken van zomer lichteruptie

• Knobbeltjes die jeuken
• Op zones van de huid waar er haar is

Kenmerken van een fotoallergische reactie

• Papels
• Roodheid
• Kleine bolletjes die jeuken, al dan niet lokaal of over het hele lichaam

De huiduitslag door de zon wordt soms aangeduid als lupus erythematosus. Netelroos is typerend voor zijn allergische reacties en deze komt ook voor bij warmte allergie symptomen.

Zonne-urticaria

De jeuk is zeker en vast het meest vervelende symptoom, want deze is zeer onaangenaam en kan vaak een prikkend en brandend gevoel veroorzaken, zeker als de persoon zich krabt. Meer nog is dat rode en pijnlijke bolletjes kunnen ontstaan.

Wat te doen in geval van zonne-urticaria?

Zonne-urticaria wordt gekenmerkt door een soort van allergische reactie, wat irritatie en jeuk veroorzaakt. Best neem je een antihistaminicum ('s avonds en niet voor het autorijden) en breng je een verzachtende crème aan op basis van calendula en lavendel, zoals Calmiderm bijvoorbeeld.

Zonneallergie uitslag

Dit soort reactie kan voorkomen bij kinderen en volwassenen van alle leeftijden en op verschillende plaatsen op het lichaam, zoals het gelaat, de armen en de handen bijvoorbeeld.

Wat veroorzaakt een huiduitslag door de zon?

Hoewel de exacte oorzaak van een zonneallergie niet volledig bekend is, wordt gedacht dat UV-straling van de zon, of kunstmatige bronnen zoals zonnecellen, een reactie veroorzaken bij sommige mensen die gevoelig zijn voor dit soort licht. Dit veroorzaakt een immuunreactie die resulteert in de huiduitslag.

Sommige risicofactoren voor bepaalde vormen van zonneallergie zijn onder andere:

• vrouwelijk zijn
• met een lichte huid
• wonen in noordelijke gebieden
• een familiegeschiedenis van zonneuitslag

Je kan het dus sneller krijgen door bovenstaande omstandigheden, maar soms kan het zich ook plots voordoen zonder dat je er eerder last van had. Het zal ook sneller de kop opsteken als je huid nog niet gewend is aan de zon, zoals in de lente of een tijdens een vakantie naar zonnige oorden tijdens de wintermaanden.

Uitslag door uv-licht in combinatie met andere stoffen

U kunt twee soorten uitslag krijgen door de combinatie van uv-licht met bepaalde stoffen: fotoallergisch contacteczeem en een fototoxische huidreactie. In het tweede geval gaat het over een irritatie van de huid die gelijkt op een pijnlijke zonnebrand.

De stoffen die samen met uv-straling huiduitslag kunnen veroorzaken, zijn:

Planten, kruiden en fruit	Citrusfruit, bereklauw, pastinaak, peterselie, kervel, brandnetel, ...
Medicijnen	Antibiotica, ontstekingsremmers, antidepressiva, medicijnen tegen diabetes, antischimmelmedicatie, ... Neem contact op met je arts als je vermoed dat je medicatie de oorzaak van je uitslag is.
Andere stoffen	Koolteer, sandelhout of muskus in parfums, zonnebrancrèmes, ...

Wanneer moet je naar een dokter?

Als u huiduitslag krijgt nadat u in de zon bent geweest, moet u naar een arts gaan om andere aandoeningen zoals contactdermatitis of lupus uit te sluiten.

Uw arts kan de uitslag ook onderzoeken om te zien wat voor soort door de zon veroorzaakte uitslag het kan zijn. Als u nog nooit eerder een huiduitslag heeft gehad en deze plotseling krijgt, bel dan uw arts.

U moet onmiddellijk medische hulp krijgen als uw uitslag wijdverspreid en pijnlijk is, of als u koorts heeft. Soms kan de huiduitslag andere kwalen nabootsen die ernstig kunnen zijn, dus het is het beste om u door een arts te laten onderzoeken om te zien wat er aan de hand is.

Wat zijn de vooruitzichten voor een zonneallergie?

zonneallergieraal gaat vaak vanzelf weg, maar kan terugkeren bij blootstelling aan zonlicht.

Er zijn voorzorgsmaatregelen die u kunt nemen om het risico op terugkerende zonneallergie tot een minimum te beperken:

• Draag zonnebrandcrème. Breng zonnebrandcrème aan met een SPF van minstens 30 ongeveer een half uur voordat u de zon ingaat, en breng het elke twee uur opnieuw aan (eerder als u gaat zwemmen of veel zweet).
• Bescherm uw huid met overhemden met lange mouwen en een hoed met brede rand. U kunt ook denken aan het dragen van speciaal gemaakte kleding met zonbeschermende factoren.
• Vermijd de zon tussen 10 uur 's morgens en 14 uur 's middags, wanneer de zonnestralen het felst zijn. Blijf voor extra bescherming uit de zon tot na 16.00 uur.
• Als u last heeft van een allergie, stel uzelf dan in het voorjaar geleidelijk aan meer licht bloot. Dit kan de kans op huiduitslag verminderen. Werk samen met uw arts voor de zekerheid.
• De zonneallergie gaat meestal binnen 10 tot 14 dagen weg, afhankelijk van de onderliggende oorzaak.

Het is behandelbaar, maar om te voorkomen dat het terugkomt of om het te minimaliseren als het opnieuw gebeurt, zijn er stappen die u moet nemen.

Als uw huiduitslag ondanks de voorzorgsmaatregelen terugkomt, of als de uitslag niet lijkt te verbeteren met de behandeling, neem dan contact op met uw arts.

Zonneallergie bij baby's

Een zonneallergie zou niet mogen optreden bij baby's, omdat deze altijd beschermd moeten zijn tegen de zon, van kop tot teen. Er kunnen echter kleine, rode bolletjes ontstaan die eerder gerelateerd zijn aan de warmte en wat een reactie van de huid is op hun transpiratie.

Zonneallergie bij peuters

Net zoals bij baby's is een zonneallergie zeldzaam bij peuters, die ook steeds goed beschermd moeten zijn bij blootstelling aan de zon. Dit met behulp van een zonnecrème die aangepast is aan kinderen, kleren, een hoedje, een zonnebril, enz.

Zonneallergie bij kinderen

Een zonneallergie bij kinderen is ook het merendeel van de tijd een reactie op de warmte. Echter, in geval van intolerantie voor de zon, is het mogelijk om antihistaminica in druppelvorm toe te dienen en om een kalmerende crème die geschikt is voor kinderen aan te brengen.

Zonneallergie op het gezicht

Bescherm je gelaat steeds goed als je in de zon komt! Breng ook voldoende zonnecrème aan, vergeet zeker je oren niet, en draag bij voorkeur een hoed of een pet die je gelaat en zo ook je ogen beschermt.

Zonneallergie op de handen

Ja, als we er al aan denken om zonnecrème aan te brengen op onze armen, dan vergeten we soms nog onze handen. Daarnaast wassen sommigen ook vaak hun handen na het aanbrengen van de crème, wat natuurlijk de bescherming zo wegvaagt.

Zonneallergie op de armen

De armen zijn de zones waar het vaakst een zonneallergie zal verschijnen. Het beste is dat je iedere soort blootstelling vermijdt, maar als dit niet mogelijk is, let er dan op dat je je armen goed beschermt door een zonnecrème aan te brengen en een T-shirt met lange mouwen te dragen.

Wat te doen bij zonneallergie?

Bij deze onze zonneallergie tips:

• Het eerste wat je moet doen is beschutting tegen de zon zoeken en ook blootstelling hieraan voorkomen in de dagen die volgen.
• Om zonne uitslag te behandelen, kan je zoals we reeds gezien hebben, een antihistaminicum innemen en een kalmerende crème aanbrengen. Weet dat als er een reactie optreedt, je je huid moet beschermen tegen de zon door kleding aan te trekken die de betreffende zone voldoende bedekt en door in de schaduw te blijven.
• Om warmte uitslag te behandelen, denk je er best aan om je voldoende te hydrateren, verkoeling te zoeken, het zweet van de huid te deppen en je te verfrissen met behulp van een spray of een vochtige T-shirt.

Behandeling zonneallergie

Om een zonneallergie te behandelen die doorheen de dag verschijnt, denk je er best eerst aan om een zonnecrème aan te brengen, ook al heb je deze al aangebracht, om je te bedekken met behulp van een doekje en om je goed te hydrateren. 's Avonds kan je een antihistaminicum innemen en een kalmerende crème aanbrengen.

Lichtgewenning 

De meest effectieve manier om zelf de klachten van zonneallergie tegen te gaan, is door de huid te laten wennen aan zonlicht. Bij minder ernstige allergische reacties is het vaak voldoende om de huid geleidelijk aan te laten wennen aan echt zonlicht. Dat doe je door in het voorjaar al voorzichtig de huid in contact te brengen met zonlicht. Je zorgt ervoor dat je op dat moment de huid voldoende beschermt door middel van een zonnebrandmiddel met een beschermingsfactor van minsten SPF 30.

In andere gevallen kan lichttherapie ook helpen om de huid aan licht te doen wennen. Hierbij wordt de huid blootgesteld aan Uv-stralen in het voorjaar. Het is een intensieve behandeling die gemiddeld 10 tot 12 weken duurt en wordt uitgevoerd in een Uv cabine. Mogelijke bijwerkingen zijn uitslag tijdens de behandeling, veroudering van de huid en verhoogde kans op huidkanker.

Zonneallergie voorkomen

Het beste is natuurlijk om de allergische reactie voor de zon te vermijden. Als je voorheen al last hebt gehad van dit ongemak, denk er dan aan op je voldoende te beschermen met behulp van een zonnecrème die specifiek voor de allergische huid dient, zoals de bescherming van La Roche-Posay of Isdin bijvoorbeeld en dat je kledij draagt die je lichaam voldoende bedekt. Gebruik altijd een zonnebescherming die een factor 50 bevat.

Medicatie tegen zonneallergie

Een medicijn tegen zonneallergie is bijvoorbeeld, zoals we eerder al zeiden, een antihistaminicum. Het is jammer genoeg niet mogelijk om een zonneallergie te voorkomen met medicatie, maar er bestaan voedingssupplementen die kunnen helpen.

Welke crème brengen we aan om een zonneallergie te behandelen?

Een aftersun melk is aangewezen om de huid te verzachten in geval van zonnebrand, maar het is onvoldoende in geval van een zonneallergie. Verkies dus liever een specifieke zalf voor irritatie die ontstaan is door de zon, zoals bijvoorbeeld Fenigel.

NB: bewaar de zalf in de koelkast, zo heb je naast een kalmerend effect ook een verfrissend effect.

Breng nooit een crème op basis van sulfadiazine aan vóór blootstelling aan de zon: dit kan witte vlekken veroorzaken die niet meer te behandelen zijn.

Een aftersun melk is aangewezen om de huid te verzachten in geval van zonnebrand, maar het is onvoldoende in geval van een zonneallergie.

Een zonneallergie voorkomen met supplementen

Je kan overigens voedingssupplementen met vitamine A (bèta-caroteen) en E innemen en dit 2 weken vóór de blootstelling aan de zon. Voorbeelden hiervan zijn Oxelio of Phytobronz van Arkopharma. Vitamine PP wordt ook gebruikt in de preventieve behandeling van een zonneallergie, omdat het de huid voorbereid. Dit vind je bijvoorbeeld terug in het product Ucemine PP.

Wat te doen tegen een zonneallergie met bultjes?

De zonnebultjes en zonneblaasjes kunnen zeer onaangenaam zijn. De bultjes zijn klein, rood, zitten kort op elkaar en jeuk heel erg. De blaasjes komen in tegenstelling tot de bultjes minder vaak voor en getuigen over het algemeen van een tweedegraadsbrandwonde. Deze worden gevormd ten gevolge van de ontstekingsreactie van de huid, wat vocht veroorzaakt tussen de verschillende huidlagen. Er bestaan zalven die speciaal ontwikkeld werden om blaren te behandelen en in beide gevallen: je beschermen tegen de zon en voldoende hydrateren blijft hier de boodschap!

Welke zonnebrandcrème gebruik ik het beste om een reactie op de zon te vermijden?

Om iedere allergische reactie op de zon te vermijden en je te beschermen tegen de gevaren van uv-stralen, moet je steeds een zonnebescherming aanbrengen als je je in de zon begeeft. Denk dan vooral aan de eerste blootstelling van het seizoen. Je vindt alle soorten zonnecrèmes voor zonneallergie, die speciaal ontwikkeld werden voor de gevoelige, reactieve, atopische of intolerante huid die reageert op de zon.

Opgepast: verwissel het niet met een zalf voor zonneallergie die dient om de huid te kalmeren en te verlichten in geval van een zonneallergie: deze mag enkel 's avonds aangebracht worden en mag zeker niet gebruikt worden bij blootstelling aan de zon. In geval van reactie op de zon, kan je altijd opteren voor een crème op basis van aloë vera. Verkies ook een product zonder parabenen, zonder bewaarmiddelen en zonder parfum, zoals de Posthelios bijvoorbeeld.

Welke zonne crème factor moeten we kiezen voor zonnebrand?

Als je terug de zon in gaat als je huid al eens verbrand was, kies dan steeds voor een zonnecrème met de hoogste factor. Denk er ook aan om de zone die verbrand was goed af te dekken met kleding en om je voldoende te hydrateren.

Warmte uitslag

Warmte uitslag, ook wel hitte uitslag of warmte allergie genoemd, treedt op zoals de naam het zegt: als uitslag door de warmte.

Hitte uitslag bij baby's

Warmte uitslag komt zeer frequent voor bij baby's, omdat hun huidje gevoelig is voor hun transpiratie en ze vaak veel plooitjes hebben die vochtigheid en irritatie bevorderen. Idealiter zorg je ervoor dat ze uit de warmte blijven, dat je ze verfrist met een vochtig washandje en dat je de huid regelmatig droogdept. Je kan eventueel een kalmerende crème aanbrengen die aangepast is aan de babyhuid.

Warmte uitslag bij kinderen

Warmte uitslag kan zowel bij kinderen als bij baby's optreden en dit om dezelfde redenen. Je mag dus dezelfde preventieve en curatieve maatregelen treffen als bij baby's. Denk er aan om de transpiratie weg te deppen ter hoogte van de nek, de T-zone (aan de slaap) en aan de haarlijn.

Warmte uitslag bij volwassenen

Net zoals bij kinderen, denk je er eerst aan om je te beschermen van de warmte (zet je in de schaduw, gebruik een ventilator, enz.) en dep je zweet wat af om vochtigheid te vermijden, want dit werkt alleen maar in het voordeel van kleine bultjes.

Warmte uitslag op de benen

Warmte uitslag kan verschijnen op de benen en dan zeker ter hoogte van plooien en dit door transpiratie.

Warmte uitslag op de voeten

De voeten zijn ook vaak het slachtoffer van zonnebultjes, vooral tussen de tenen en op de voetzool.

Warmte uitslag op het gezicht

Je vermijdt zonneblaasjes in het gelaat door een zonnecrème met een lichtere textuur aan te brengen, eentje die speciaal ontwikkeld werd voor het gelaat en die de huid nog laat ademen. Je kan ook kiezen voor een dry touch, mist of fluide bescherming.

Rode vlekken

Rode vlekken gaan hand in hand met een zonneallergie, aangezien de rode bultjes over het algemeen in plaques verschijnen. We mogen dit niet verwarren met zonnebrand, wat rood en pijnlijk is en een branderig gevoel veroorzaakt.

Rode vlekken op de huid door warmte

Zoals eerder al uitgelegd werd, zijn plaques die ontstaan door de warmte eigenlijk anders dan deze van een zonneallergie. Zonnebultjes jeuken, net zoals een zonneallergie, maar ze zijn meer verspreid en de irritatie is minder intens, minder pijnlijk en met minder kriebels.

Rode vlekken op de benen

Rode vlekken op de benen door de warmte zijn ook gerelateerd aan het zweten, maar deze mogen niet verward worden met de kleine rode puntjes die verschijnen na het epileren of scheren. Denk er steeds aan om je benen goed te beschermen met behulp van een zonnecrème als je je in de zon begeeft.

Rode vlekken na het zonnen

Deze plaques kunnen lijken op zonnebrand of zonnebultjes. Als ze heel erg geïrriteerd en oneffen zijn, met bultjes die heel erg rood zijn en sterk jeuken, kan het zijn dat deze reactie gerelateerd is aan een intolerantie voor de zon.

Zonne eczeem

Eczeem door de zon is zelden direct gerelateerd aan de zonnestralen, maar eerder aan de warmte en de transpiratie. In tegendeel zelfs, eczeem en zon komen vaak goed overeen, aangezien het vaak aangeraden wordt aan mensen die lijden aan eczeem om de huid bloot te stellen aan uv-stralen. Natuurlijk moet dit binnen bepaalde maten blijven en moet er een aangepaste zonnebescherming aangebracht worden.

Kun je zonneallergie enkel in de zomer krijgen?

Ook al zou je denken dat zonneallergie voornamelijk iets is waarmee je in de zomer geconfronteerd wordt - de zon schijnt toch meer in de zomer – is dat niet het geval. Zonneallergie komt over het algemeen vaker voor in de lente. De prille zonnestralen van de eerste lentedagen lokken snel een allergische reactie uit.

Dat komt doordat de huid op dat moment niet meer veel zonlicht gewoon is. De hele winter lang is de huid bedekt geweest met warme winterkleding. Bovendien is het aantal uren zonlicht per dag beperkt in de winter. In het begin van de lente heeft de huid nog niet de kans gehad om te wennen. Hierdoor komt zonneallergie vaker voor in maart en april.  

Wat is het verschil tussen een zonneallergie en zonnebrand?

De symptomen van zonnebrand en zonneallergie kunnen vaak sterk op elkaar lijken. Beide aandoeningen zorgen voor rode pijnlijke huid, blaasjes en blaartjes. Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat, in tegenstelling tot zonnebrand, een zonneallergie kan voorkomen bij slechts een lichte blootstelling aan zonlicht. Bij een zonneallergie zal de huid allergisch reageren op zonlicht met rode vlekken, pijnlijke huid en blaasjes als voornaamste gevolgen. Zonneallergie kan verder bij iedereen plots voorkomen, ook wanneer je in het verleden goed de zon goed kon verdragen.  

Bij zonnebrand reageert de huid op een langdurige blootstelling aan zonlicht. Wanneer de huid wordt blootgesteld aan fel zonlicht zonder enige vorm van bescherming, zoals zonnecrème, kan de huid verbranden.   

Welke ziektes kunnen op zonneallergie lijken?

Zonneallergie kan soms ook lijken op andere aandoeningen die verergeren door de aanwezigheid van zonlicht. De behandeling van deze aandoeningen is anders dan die van zonneallergie. Daarom is het belangrijk om zonneallergie te kunnen onderscheiden van andere aandoeningen. 

Lupus erythematodes

Lupus erythematodes is een aandoening van het immuunsysteem waarbij het afweersysteem van het lichaam ontregeld is. Deze aandoening kan enkel aan de huid voorkomen waar het voor vlindervormige huidafwijkingen zorgt op de neus, wangen en rug. Deze huidafwijking zorgt ook voor overgevoeligheid aan zon.

Gebruik van medicijnen

Sommige medicijnen hebben als bijwerking dat ze voor een overgevoeligheid voor zon kunnen zorgen. Antibiotica zoals tetracycline doxycycline kunnen hiervoor zorgen. Andere geneesmiddelen zoals plaspillen, pijnstillers zoals ibuprofen en suikerziektemedicatie kunnen ook een allergische reactie uitlokken die lijkt op zonneallergie.  

Allergische reacties op plantensoorten

Andere allergische reacties kunnen ook verward worden met zonneallergie. Het meest bekende voorbeeld is bereklauw. Wanneer de huid in aanraking komt met bereklauw in combinatie met zonlicht ontstaat er ook een allergische reactie die kan lijken op zonneallergie. 

Gebruik van cosmetica

Verder kunnen bepaalde cosmetische middelen en zalfjes zorgen voor een overgevoeligheid voor zonlicht. 

Diagnose

Een arts kan zonneallergie vaststellen op basis van de klachten en de uitslag op de huid. Een dermatoloog hoeft zelfs niet altijd de uitslag te zien om een diagnose te stellen. Het komt dan ook vaak voor dat de uitslag al spontaan is genezen voordat je op consultatie kunt gaan bij een huidarts. 

Lichttesten 

Aan de hand van een lichttest kan er gekeken worden welk soort licht de allergische reactie uitlokt. Hiermee wordt nagegaan of de huid slecht reageert op UVA of UVB straling. Deze testen kunnen echter niet met zekerheid zonneallergie vaststellen.

Kunnen voedingssupplementen helpen tegen zonneallergie? 

Volgens sommige bronnen zouden voedingssupplementen zoals bètacaroteen kunnen helpen tegen zonneallergie. Tot op heden is er echter onvoldoende wetenschappelijk bewijs om dit te bevestigen.