Verbrand door de zon: tips voor preventie en behandeling

Wat is zonnebrand nu juist?

Zonnebrand of dermatitis solaris doet zich voor wanneer de huid reageert op een te hoge dosis uv-straling. Je kan het dus krijgen door te lang in de zon te liggen, maar ook door de zonnebank of lichttherapie voor bepaalde huidziektes. De gevolgen op lange termijn kunnen ernstig zijn; je hebt bijvoorbeeld een verhoogde kans op huidkanker als je vaak bent verbrand. 

Zonnebrand en verschillende huidtypes

Je verbrand sneller of juist minder snel afhankelijk van je huidtype. Als je een erg bleke huid hebt, zal je je bijvoorbeeld beter moeten beschermen tegen de zon dan iemand met een donkere huid. Let wel, iedereen moet zich in zekere mate beschermen tegen UV-straling, ook diegenen met een donkere huidskleur. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende huidtypes:

Soorten zonnebrand

Men onderscheidt verschillende graden in zonnebrand, afhankelijk van de ernst van de symptomen:

• Eerstegraads verbrand: een lichte roodheid die na een paar dagen verdwijnt.
• Tweedegraads verbrand: Roodheid met brandend gevoel die met na enkele dagen verdwijnt met lichte afschilfering en tijdelijke pigmentatie.
• Derdegraads verbrand: Roodblauwe verkleuring, zwelling en veel pijn. Schilfert helemaal af na enkele dagen met langdurige verkleuring.
• Vierdegraads verbrand: Blaren met volledige afschilfering en oneven pigmentatie.

In ernstige gevallen kan je ook last krijgen van bijkomende symptomen zoals koorts, rillingen, hoofdpijn, hartkloppingen en misselijkheid.

Zonnebrand bij kinderen

Je wil zonnebrand bij kinderen zo veel mogelijk vermijden omdat het op deze leeftijd de kans aanzienlijk verhoogt op huidkanker in de toekomst. Bescherm je kinderen beter tegen de zon met onderstaande tips:

• Zet kinderen een hoed of pet en een zonnebril op.
• Plaats zonneschermen in de auto. 
• Vermijd blootstelling aan zonlicht tussen 12u en 16u.
• Bescherm kinderen met droge kledij, want natte kleding laat UV-straling sneller door.
• Vermijd directe blootstelling aan zonlicht bij baby’s. 
• Gebruik zonnecrèmes speciaal voor kinderen om allergische reacties te voorkomen.

Preventie

Zonnecrème

De lange-termijn gevolgen van zonnebrand, zoals huidkanker, zijn zorgwekkend. Gelukkig kunnen we onze huid heel eenvoudig beschermen met behulp van zonnecrème. Het is dan wel belangrijk dat we deze op een correcte manier gebruiken. Hieronder enkele tips voor het gebruik van zonnecrème:

• Kies voor een zonnecrème met zowel een UVA- als UVB-filter.
• Gebruik producten met een hoge SPF. 
• Zonnecrème werkt pas na een half uur, dus smeer je op voorhand in. Herhaal dit om de twee uur.
• Gebruik waterbestendige zonnecrème als je gaat zwemmen of veel zweet.
• Houd de vervaldatum van de crème in de gaten, want na deze datum beschermt het product minder goed.

Geschikte kledij als bescherming tegen de zon

Op sommige kledij vind je het UPF-label terug. (Ultraviolet Protective Factor) Hier kan je op aflezen in hoeverre het kledingstuk je beschermt tegen UV-straling. Volgens Europese richtlijnen is een kledingsstuk met een UPF hoger dan 30 'UV-beschermende kledij', materiaal met een UPF hoger dan 50 'UV-ondoorlaatbaar'. Hieronder nog enkele tips:

• Een stof die dichter geweven is, zal de huid beter beschermen. Daarom beschermt polyester beter dan katoen.
• Donkere kledij beschermt beter dan witte kledij.
• Nieuwe kledij beschermt beter dan herhaaldelijk gewassen kledij, vooral bij katoen.
• UV-stralen gaan makkelijker door natte kledij.

Behandeling

Als je verbrand bent, zal je moeten wachten tot je huid genezen is. Er zijn wel enkele stappen die je kunt nemen om de schade te beperken:

1. Ga meteen uit de zon.
2. Koel de huid af met natte doeken.
3. Neem een bad of douche met lauw water in plaats van warm water.
4. Gebruik after-sun.
5. Doorprik de blaren niet.
6. Contacteer een arts als je je ziek voelt, je huid gezwollen is of er veel blaren op je huid verschijnen.
7. Blijf minstens drie dagen uit de zon.

Tips tegen verbranden

• Je kan even goed verbranden op een koele, winderige dag als op een hete zomerdag. Bescherm je dus altijd tegen de zon als je naar buiten gaat.
• Wolken houden UV-straling gedeeltelijk tegen, maar weerkaatsen deze ook. Je kan dus ook bij bewolkt weer verbranden.
• Je omgeving weerkaatst ook zonnestralen, dus je bent niet volledig veilig in de schaduw.
• Sommige medicatie kan in combinatie met zonlicht tot allergische reacties leiden.
• Water houdt de UV-straling niet tegen, dus tijdens het zwemmen loop je ook risico om te verbranden.
• Bepaalde huidproducten kunnen in combinatie met blootstelling aan de zon een allergische reactie veroorzaken.
• Alcohol en roken kan zonnebrand verergeren.
• Een nieuw litteken kan in de zon bruin kleuren. Vermijd contact met zonlicht voor 6 maanden om smeer het litteken regelmatig in met zonnecrème.

Er is een goede reden dat het gebruik van zonnecrème zo vaak benadrukt wordt: het beschermt je tegen ernstige gevolgen op lange termijn, zoals huidkanker. Vooral kinderen hebben een goede bescherming nodig vanwege hun gevoelige huid. Daarnaast zijn er ook andere aanpassingen die je kunt ondernemen om blootstelling aan UV-stralen te beperken. Zonnebrand komt vaak voor omdat we niet altijd rekening houden met factoren zoals weerkaatsing of omdat we zonnecrème niet correct gebruiken. Door regelmatig zonnecrème te smeren, ongeacht de omstandigheden, ben je altijd beschermt tegen de zon.