Zware benen preventie en behandeling met medicatie zoals daflon
In de zomer komt het wel eens voor dat de benen opzwellen. Ongeveer 1 op de 4 volwassenen, vooral vrouwen, heeft er wel eens last van. Desondanks zoekt slechts ongeveer de helft hiervan medische hulp. Ernstige gevolgen (o.a. flebitis ofwel ontsteking van de aders) kunnen echter vermeden worden.
1 op de 4 volwassenen, vooral vrouwen, heeft wel eens last van zware benen
Pijnlijke en gezwollen benen
Van waar komt dat zware en pijnlijke gevoel? De bloedsomloop (het hart, de longen en de bloedvaten) voorziet de verschillende lichaamsdelen van o.a. zuurstof en voedingsstoffen. Het hart pompt zuurstofrijk bloed via de slagaders doorheen het lichaam. Nadat de lichaamsdelen de zuurstof en overige voedingsstoffen hebben opgenomen, wordt het zuurstofarm bloed terug naar het hart gevoerd via aders. De longen voegen verse zuurstof toe aan het binnengekomen bloed, waarna het hart de cyclus opnieuw begint. Het probleem stelt zich wanneer de aders het zuurstofarme bloed niet meer kunnen terugpompen naar het hart. Als gevolg stapelen bloed en vocht zich op in de onderste ledematen. Dat veroorzaakt pijn en zwelling. Er ontstaan spataders wanneer deze situatie van onvoldoende bloedafvoer gedurende lange tijd aanhoudt (chronische veneuze insufficiëntie).
Pompsysteem
Aders zijn uitgerust met terugslagkleppen, om te voorkomen dat het bloed terugvloeit. Als we onze benen bewegen trekken onze kuitspieren samen. Dit creëert druk op de aders en zorgt ervoor dat bloed naar het hart wordt gepompt. In de benen liggen zowel oppervlakkige als diepe aders of venen. In tegenstelling tot diepe venen, zijn de oppervlakkige venen minder omringd door spieren en zetten zij gemakkelijk uit wanneer er onvoldoende bloed terug naar het hart gepompt wordt. Wanneer deze situatie langere tijd aanhoudt, sluiten de terugslagkleppen niet goed meer. Dit kan dan visueel zichtbaar worden en leiden tot het ontstaan van spataders (varices). Een spatader is een sterk uitgezette ader, als gevolg van de verminderde capaciteit van de aders om bloed terug naar het hart te pompen en het opstapelen van bloed in de aders. Spataders kunnen op verschillende plaatsen in het lichaam te vinden zijn, maar komen voornamelijk voor op de onderste ledematen.
Risicofactoren voor spataders
- Erfelijkheid: sommigen bezitten vanaf de geboorte meer oppervlakkige aders dan anderen.
- Vrouwelijk geslacht
- Zwangerschap, pilgebruik
- Ouderdom
- Beroep: langdurig rechtstaan of zitten
- Zwaarlijvigheid: hoe zwaarder, hoe meer druk op de aders.
- Alcohol en roken
- Warmte (in bad, de sauna) doet de aders verder uitzetten
- Spannende kledij (bijvoorbeeld bij het skiën en paardrijden)
Preventie van zware benen
Je kan zelf een aantal stappen ondernemen om zware benen en/of spataders te vermijden. Zeker wanneer je aan een aantal van bovenstaande risicofactoren voor spataders voldoet, is dit geen overbodige moeite.
- Zoek de warmte niet excessief op: baden in water niet warmer dan 35°C, niet overdrijven met sauna en zonnebaden.
- Schoeisel met een zachte zool en een hak van 3 à 5 cm is het meest geschikt.
- Laat wonden aan de enkels en benen niet onverzorgd.
- Tijdens het slapen (liefst op een stevige matras) de voeten 10 cm hoger leggen.
- Beweeg voldoende, bij voorkeur wandelen en zwemmen.
- Wanneer je langdurig moet zitten (bijvoorbeeld in het vliegtuig), stap dan geregeld en plooi je benen niet teveel. Het dragen van medische compressiekousen kan hier ook helpen.
- Controleer je gewicht en je voeding. Eet gevarieerd en tracht geraffineerde voeding te vermijden.
- Voer oefeningen uit. Bijvoorbeeld vanuit rugligging fietsbewegingen maken of zet in een zithouding beide voeten op de grond en beweeg afwisselend de tenen en de hielen snel en krachtig omhoog.
Behandeling van zware benen
Wanneer het probleem zich dan toch stelt, heeft men er baat bij om het zo vlug mogelijk te verzorgen. Er zijn verschillende opties.
Tabletten of poeders om in te nemen: extract van wilde paardenkastanje (vb Aesculaforce® forte van A.Vogel, Reparil®) of van rode wijnstokblad (vb Antistax®) biedt soelaas. De wilde paardekastanje bevat onder andere aescine. Dit stimuleert de elasticiteit van de aderwanden, waardoor het een ontzwellend effect heeft en vochtophoping helpt te verminderen. Hierdoor verlicht het zware, vermoeide benen. Rode wijnstokbladextract bevat flavonoïden (o.a. quercetine en isoquercetine). Van flavonoïden is het gunstig effect op zware benen door middel van studies aangetoond.Tevens hebben zij een antioxyderende werking, wat ook de weefsels beschermt. Deze middelen zijn in ook in crèmevorm, als gel, of als verfrissende spray verkrijgbaar. Het inmasseren hiervan activeert de natuurlijke bloedcirculatie in de benen, en geeft een onmiddellijk verkoelend en verlichtend effect. Sommige preparaten kunnen zelfs rechtstreeks op nylonkousen aangebracht worden.
Wanneer tabletten of poeders onvoldoende hulp bieden, kan men overschakelen naar andere alternatieven. Steunkousen helpen in het uitoefenen van druk op de benen. Zo kunnen de spieren vlotter het bloed vanuit de benen naar het hart pompen. Om spataders te behandelen kan men medische compressiekousen gebruiken. Deze behandeling kan aangevuld worden met het gebruik van tabletten of poeders.
Ten slotte kan men beroep doen op chirurgie om de spataders te verwijderen. Nabijgelegen bloedvaten nemen dan de functie van de verwijderde ader over. Meer info over spataders kan je ook hier vinden.
